/پایان نامه/
ارزیابی پتانسیل بیابانزایی با استفاده از چرخه حیات
علمی
بزرگنمايي:
پیام سپاهان - نتایج یک پژوهش نشان داد، بیشترین و کمترین میزان شاخص توصیف در تمام اکوریجنها به ترتیب مربوط به شاخص آتشسوزی و فرسایش آبی است.
سمیه حیدرنژاد- دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی گرایش بیابانزدایی در دانشگاه کاشان در پایان نامه خود به "ارزیابی پتانسیل بیابانزایی و انتشار طوفانهای گرد و غبار با استفاده از چرخه حیات (مطالعه موردی: استان لرستان)" پرداخت.
بیابانزایی یکی از مهمترین مشکلات محیط زیستی در سراسر جهان است که بهعنوان تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمهخشک و خشک مجاور مرطوب در اثر عوامل انسانی و نوسانات اقلیمی مطرح شده است.
مدیریت صحیح اکوسیستمهای درگیر با این پدیده، نیازمند ارزیابی دقیق مناطق آسیبپذیر است و در مناطق با خطر بالا بسیار مهم است. در سالهای اخیر در استان لرستان تخریب بیش از حد جنگلها و عرصههای طبیعی، آتشسوزیهای مکرر، پدیده تغییر اقلیم، خشکسالیهای پی در پی، وجود پدیده گرد و غبار و تغییر بارشها از برف به باران موجب تشدید تخریب و نابودی پوشش گیاهی و ظهور علائم بیابانزایی شده است.
این پژوهش با هدف بررسی پتانسیل بیابانزایی استان لرستان با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات انجام شد. در این تحقیق، شاخصهای خشکی، آتشسوزی، گرد و غبار، فرسایش آبی و استحصال مفرط از آب زیرزمینی بررسی شدند. سپس نقشه واحد کاری منطقه مورد مطالعه، براساس شاخص خشکی و تیپ غالب پوشش گیاهی تهیه و بر این اساس به شش منطقه اکولوژیکی یا اکوریجن تقسیم شد. برای هر کدام از شاخصهای انتخابی، شاخص توصیف محاسبه شد.
مجموع شاخصهای توصیف نشان دهنده پتانسیل بیابانزایی هر اکوریجن است. نتایج نشان داد که بالاترین پتانسیل بیابانزایی مربوط به اکوریجن خشک با گونه غالب گون با شاخص توصیف 2.5 و کمترین میزان شاخص توصیف 952/0 در اکوریجن خشک مجاور مرطوب با گونه غالب بلوط مشاهده شد.
این اکوریجنها در مناطق غربی، جنوب غربی و جنوبی استان شامل شهرستانهای کوهدشت، پلدختر و رومشکان واقع شده است.
همچنین نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان شاخص توصیف، در تمام اکوریجنها به ترتیب مربوط به شاخص آتشسوزی و فرسایش آبی است. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که شاخص خشکی و آتشسوزی بیشترین حساسیت را نسبت به تغییرات نشان میدهد و شاخص فرسایش کمترین حساسیت را نسبت به تغییرات از خود نشان میدهد.
نتایج مدلسازی ساختاری نیز نشان داد که شاخص آتش سوزی با بار عاملی بیشترین تأثیر را در پتانسیل بیابانزایی منطقه دارد. در مجموع میتوان گفت که شاخصهای خشکی و آتشسوزی بیشترین تأثیر را در خطر بیابانزایی استان لرستان بهویژه در مناطق غربی و جنوب غربی ایجاد کردهاند و به ترتیب در اولویتهای نخست و دوم اهمیت جهت کنترل خطر بیابانزایی و حفاظت از اکوسیستم قرار میگیرند. بنابراین برای کنترل پدیده بیابانزایی در این نواحی باید فعالیتهای حفاظتی را به سمت کاهش خشکی و به تبع آن تقویت پوشش گیاهی متمایل کرد.
لینک کوتاه:
https://www.payamesepahan.ir/Fa/News/100968/