به مناسبت روز جهانی مبارزه با دخانیات؛
اپیدمی تنفسی تهدیدکننده جوامع بشری
علمی
بزرگنمايي:
پیام سپاهان - اعتیاد به مواد مخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب مىشود. اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی، هیچگاه به طور کامل ریشهکن نخواهد شد، اما با تدبیر و تلاش می توان آن را به کنترل درآورد.
به گزارش ایسنا-منطقه اصفهان، برخی اسناد موجود، سابقه آشنایی بشر با مواد مخدر حدود 4000 سال پیش از میلاد برآورد میکند. استفاده از دخانیات در جوامع، رشد افسارگسیختهای داشته، به گونهای که بر اساس آمار، تنباکو نیمی از کاربران خود را میکشد؛ هر ساله بیش از هشت میلیون نفر جان خود را در اثر مصرف تنباکو از دست می دهند. بیش از هفت میلیون نفر از این مرگ و میرها ناشی از مصرف مستقیم دخانیات هستند، در حالی که حدود 1.2 میلیون نفر از این افراد در معرض دود دست دوم سیگار قرار دارند.
اپیدمی تنفسی یکی از بزرگترین تهدیدات بهداشت عمومی است که جهان تا به حال با آن مواجه بوده است. آمارها حاکی از این است که حدود 80 درصد از مردم جهان، 1،1 میلیارد سیگاری در کشورهای کم درآمد و متوسط درآمد دارند. بیش از 4000 ماده شیمیایی در دود سیگار وجود دارد که حداقل 250 مورد آن مضر بوده و عامل ابتلا به بیش از 50 سرطان است.
مصرف دخانیات به طور مداوم، هزینه مراقبتهای بهداشتی را افزایش میدهد و مانعی برای رشد اقتصادی جوامع است. نظارت بر توزیع مواد مخدر راهکاری است که جهان در پی آن است. تنها یکی از سه کشور، که 39 درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند، حداقل یک بار در هر پنج سال، قوانینی برای این موضوع وضع کرده اند. در حال حاضر، بیش از 1،4 میلیارد نفر یا 20 درصد از جمعیت جهان توسط قوانین جامع ملی محافظت می شوند.
طبق گزارش سازمان ملل متحد، 200 میلیون نفر از مواد مخدر همچون کوکائین، شاهدانه، هالوژن ها، داروهای مخدر و خواب آورها در سراسر جهان استفاده می کنند. در دسامبر 1987، مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصمیم گرفت تا 26 ژوئن را روز جهانی مبارزه با مواد مخدر و قاچاق مواد مخدر نامگذاری کند. سازمان ملل تصمیم دارد به ایجاد یک جامعه بین المللی بدون سوء استفاده از مواد مخدر کمک کند. به دنبال قطعنامه سازمان ملل متحد در این زمینه، سالهای 1991 تا 2000 به عنوان "دهه مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد" مطرح شد. در سال 1998، مجمع عمومی سازمان ملل متحد یک بیانیه سیاسی برای رسیدگی به مشکل مواد مخدر جهانی اعلام کرد. این اعلامیه بیانگر تعهد اعضای سازمان ملل متحد برای مبارزه با این مشکل است.
رابطه بین مصرف الکل و مواد مخدر غیرقانونی و افزایش جرم و جنایت و خشونت مستقیم و در هم تنیده است. سوء مصرف دخانیات مسئله اجتماعی و اقتصادی پیچیدهای است که نیاز به رویکرد چند جانبه و یکپارچه برای دستیابی به جامعهای عاری از مواد مخدر دارد. افزایش آگاهی افراد جامعه از طریق تبلیغات بصری ضد دخانیات راهی برای دور ساختن مردم از این ماده بیماری زا است.
وضع قوانین ممنوعیت در کشورهای توسعه یافته منجر به کاهش مصرف دخانیات میشود. این امر به ویژه در شهرهای بزرگ آمریکا، کانادا و اروپا در طول چند دهه گذشته دیده میشود. با این حال، طبق دادههای سازمان بهداشت جهانی حدود 80 درصد سیگاریها در جهان امروز در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند. در کل، 942 میلیون مرد و 175 میلیون زن در سن 15 سالگی یا بیشتر سیگاری هستند. این تعداد حدود 20 درصد جمعیت جهان است. زنان کمتر از مردان تنباکو مصرف می کنند؛ در سراسر جهان حدود 40 درصد مردان در مقایسه با نزدیک به 9 درصد زنان دود مصرف میکنند. با این حال روند تمایل زنان به دود در سال های اخیر افزایش داشته است. رابطه بین وضعیت اجتماعی، اقتصادی و مصرف سیگار قوی است. بر اساس تحقیقات، کشورهای در حال توسعه دارای بیشترین میزان مصرف دخانیات هستند.
بسیاری از بزرگترین بازارهای صنعت دخانیات در کشورهای پرجمعیت آسیا رقم میخورد و سریعترین رشد در آفریقا و مدیترانه شرقی است.
گرچه مصرف در چند سال گذشته کمی کاهش یافته است، مسیر آینده کنترل جهانی دخانیات همچنان نامشخص است. علیرغم تعهد لفظی برخی از صنایع دخانیات نسبت به جهانی بدون دود، شرکتهای عمده دخانیات همچنان به شدت سیگار را تبلیغ میکنند و با تلاشهای مبارزه با دخانیات در سراسر جهان به شدت مقابله میکنند. کاهش مصرف سیگار در انگلستان، استرالیا، برزیل و کشورهای دیگر که قوانین پیشرفتهتری برای کنترل دخانیات را در سطح جهان اجرا کرده اند، قابل مشاهده است.
با توجه به رشد اقتصادی پویا و افزایش جمعیت، پیش بینی میشود که در بسیاری از کشورهای کم و متوسط درآمد مصرف سیگار افزایش یابد. به عنوان مثال، تعداد سیگاریها 24 تا 30 میلیون نفر در اندونزی و 7 میلیون نفر در نیجریه از سال 2015 تا سال 2025 افزایش یافته است. چین که بیش از نیمی از سیگاریهای دنیا را در خود جای است، همچنان یک چالش اساسی است. اگرچه استفاده از سیگار در چین رو به کاهش است، اما نیمی از مردان بالغ چینی همچنان سیگار میکشند.
در ایالات متحده آمریکا، قوانین ضد سیگار بسیار مشهور است و تا حد زیادی موفقیت آمیز بوده است. سیگار کشیدن در حال حاضر با گروه های کم درآمد همراه است و کمبود آموزش سوء مصرف را تشدید می کند.
قیمت سیگار در کشورهای مختلف به شدت متفاوت است و توسط بسیاری از عوامل، از جمله ساختار بازار دخانیات و سیستم مالیات توتون و تنباکو تعیین میشود. علاوه بر این، بسیاری از شرکتهای دخانیات سیگار را به عنوان "حق بیمه" یا مارکهای اقتصادی قیمت گذاری میکنند تا بخشهای مختلف بازار را جذب کنند.
پیش بینی شده که مصرف سیگار در آفریقا افزایش یابد، حتی تا حدود 20 تا 40 درصد. اما پیش بینی ها از کاهش مصرف دخانیات در اروپا تا سال 2025 خبر میدهد، بسیاری از کشورهای پرجمعیت و یا فقیر در آسیا وجود دارند، به طور کلی روند تغییرات در این قاره متنوع است. در آمریکای شمالی نیز، به جز کشورهای دارای درآمد کم، کاهش مصرف سیگار دیده میشود.
اغلب کشورهای بزرگ و کوچک ممنوعیت مصرف دخانیات در اماکن عمومی را دنبال میکنند. این قوانین به طور متغیر از 1990 تاکنون در جای جای دنیا اعمال شده است. برای مثال آندورا، از سال 2004، در ساختمان های دولتی، تسهیلات آموزشی، بیمارستان ها، امکانات ورزشی و اتوبوس ها سیگار کشیدن را ممنوع کرد تا جایی که در سال 2017، آندورا یکی از کشورهای با کمترین میزان مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی عروقی بود که علت اصلی آن سیگار کشیدن است.
به گزارش ایسنا، آنچه مسلم است اینکه غیر از فرد بیمار، خانواده و نزدیکان او مانند همسر، فرزندان، پدر و مادر و ... نیز به نوعی دچار آسیبهای روانی این معضل میشوند. به همین دلیل نیاز است تا خانوادهها حس مسئولیت پذیری را در فرزندان خود آموزش دهند و آنها را نسبت به بسیاری از مسایل آگاه کنند. از سوی دیگر دولتها نیز باید در راستای ممنوعیت هرچه بیشتر مصرف این ماده کشنده تلاش کنند و از تصویب قوانین سختگیرانه کمک بگیرند.
منابع: tobaccocontrollaws، who، healthsurvey،
کد خبرنگار:13037
انتهای پیام
لینک کوتاه:
https://www.payamesepahan.ir/Fa/News/101934/