بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان- سرزمین ایران گنجینه ای بکر، اسرارآمیز و متنوع از میراث ناملموس بشری است، اما این ظرفیت و سرمایه‌ معنوی ، فرهنگی و اقتصادی تاکنون آنطور که باید شناسایی و مورد بهره برداری بهینه قرار نگرفته است.

میراث فرهنگی ناملموس از دیدگاه کارشناسان به تولیدات و فرایندهای فرهنگی گفته می‌شود که با گذشت زمان و از نسل‌های پیشین باقی مانده‌اند. بخشی از دارایی‌های فرهنگی، محصولاتی ملموس مانند ساختمان‌ها یا کارهای هنری هستند. با این حال بخش‌های زیادی از فرهنگ به‌شکل ناملموس است مانند ترانه، موسیقی، رقص، درام، توانمندی، آشپزی، هنر صنایع دستی و جشنواره‌های گوناگون. اینها شکل‌هایی از فرهنگ به‌شمار می‌روند که قابل ثبت و ضبط هستند ولی ملموس نبوده و قابلیت ذخیره در محل فیزیکی مانند موزه را ندارند ولی از طریق ابزارها و وسایلی که در آن‌ها به‌کار رفته‌اند قابل تجربه‌کردن هستند. این وسایل فرهنگی توسط سازمان ملل متحد گنجینه‌های بشری نامیده شده‌است.
بر اساس آمار موجود افزون بر هزار و 400 مورد میراث ناملموس استان‌های مختلف کشور در فهرست آثار ملی به ثبت رسید اگر چه ثبت این آثار اولویت سازمان میراث فرهنگی است اما لزوم شناسایی و حفظ آنها که ریشه در تاریخ این سرزمین دارد و امروز در هیاهوی زندگی صنعتی و فناوری روز در حال فراموشی است، باید بیشتر مورد توجه اساسی قرار گیرد و حتی رتبه کشورمان را در ثبت این آثار در سازمان جهانی یونسکو بیش از پیش ارتقا دهیم.
کارگروه میراث ناملموس سازمان میراث فرهنگی بر اساس آیین نامه اجرایی قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون 2003 یونسکو به منظور پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس (مصوب دولت در سال 1387) در سال 1392 ایجاد شده و متشکل از نمایندگان 10 دستگاه، وزارتخانه و فرهنگستان است.
کارشناسان میراث را به دو دسته تقسیم کرده‌اند: میراث ملموس و میراث ناملموس. برخی دیگر نیز این تقسیم بندی را با میراث طبیعی و فرهنگی تفکیک می‌کنند.
میراث ملموس شامل تمامی میراث طبیعی و فرهنگی است که به طور فیزیکی قابل دیدن هستند. میراث ملموس در دنیا یکی از منابع گردشگری محسوب می‌شود و مسؤولان گردشگری برای بهره وری از این منابع فعالیتی همچون معرفی و تبلیغ انجام می‌دهند تا آن میراث به یک جاذبه گردشگری تبدیل شود.
یونسکو در سال 2001 با انجام تحقیقی در میان کشورها و سازمان‌های مردم‌نهاد تلاش کرد تا توافق آنان برای ارائه تعریفی از میراث ناملموس و بستن پیمان‌نامه‌ای در این زمینه را به دست آورد که نتیجه آن کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس بود که در سال 2003 به تصویب رسید.
میراث ناملموس میراثی است که از گذشته به ما رسیده و حتی ممکن است آن میراث همچنان در گروه‌های فرهنگی گوناگون جریان داشته باشد. میراث ناملموس تنها یک کالا نیست بلکه آن ارزش استثنایی دارد که در ارتباط با افراد یک جامعه معنا دارد و از گذشته به طور معمول به شکل شفاهی منتقل شده است و نزد همگی معتبر است. این میراث شامل: بیان‌ها و سنت‌های شفاهی مثل لالایی‌ها و قصه‌ها، هنرهای اجرایی مثل موسیقی و نمایش‌ها، آئین‌ها، جشن‌ها، آداب و رسوم و دانش‌های سنتی است.
هدف از ثبت این میراث به اعتقاد کارشناسان این است که در قبال خطر جهانی شدن و همگن سازی فرهنگی این میراث حفظ شود تا به مرور زمان ناپدید نشوند.
نکته مهم اینکه میراث‌های فرهنگی و طبیعی (ملموس و ناملموس) هر کشوری ظرفیت جذب گردشگران جهانی را دارد و ایران نیز با توجه به داشتن گستره وسیعی از این میراث‌ها، با ثبت، معرفی و ترویج آنها می‌تواند به صنعت گردشگری اش رونق بیشتری بخشد.
حفظ میراث معنوی بسیار دشوارتر از حفظ میراث فرهنگی مادی است. صاحبنظران بر این باورند توجه به میراث معنوی از این نظر که می‌تواند در مقابل یکسان سازی فرهنگی در جهان مقاومت کند، مهم است چرا که با حمایت از فرهنگ‌های گوناگون و توجه به آنها در مناطق و شهرستانهای مختلف می‌توان در مقابل یکسان سازی فرهنگی ایستادگی و از هویت فرهنگی، بومی، قومی و منطقه و در نهایت هویت ملی حفاظت کرد.
علاوه بر ثبت میراث در یونسکو، هر کشوری برای حفظ و پاسداری از آثار ارزشمند فرهنگی و طبیعی خود اقدام به ثبت آثار در دو سطح ملی و استانی می‌کند. برای ثبت هر اثر ملموس سازمان میراث فرهنگی موظف به حفاظت و تأمین منابع مالی برای حفظ و مرمت است. برای میراث ناملموس علاوه بر ثبت آن، اقدام به برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌هایی از این دست برای معرفی اثر و جمع آوری اطلاعات حول محور آن اثر می‌شود.
میراث ملموس و ناملموس پشتوانه‌های تاریخی و فرهنگی هر ملتی محسوب می‌شوند. کشورها برای ثبت جهانی میراث خود در رقابت هستند تا کشور خود را به لحاظ قدمت تاریخی و فرهنگی پربار نشان دهند. این رقابت به عقیده کارشناسان، هنگامی معنادار خواهد شد که کشورها به واسطه همین میراث ملموس و غیرملموس برای جذب گردشگران جهانی فعالیت می‌کنند.
ثبت هر میراث چه در سطح جهانی، ملی یا استانی نشان از اهمیت آن میراث دارد که با برنامه ریزی برای هر کدام از آن می‌توان برای توسعه اقتصادی گردشگری قدمی برداشت. اگر ایران به عنوان کشوری با پیشینه تاریخی و تنوع فرهنگی بالا بتواند در این عرصه رقابتی پیشی بگیرد، در صنعت گردشگری فرهنگی و طبیعی موفق خواهد شد.
به باور بسیاری از صاحب نظران با اینکه صنعت گردشگری یکی از پول ساز ترین صنایع در کشورهای دیگر به شمار می‌رود، ایران همچنان چشم به اقتصاد نفتی دوخته است تا بتوان رونقی را رقم زند؛ از این رو کارشناسان پرداختن عملی به مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در باروری ارزش‌های گردشگری را راه حل این مساله عنوان کرده‌اند.
ظرفیت گردشگری ایران به قدری بالاست که می‌توان ابعاد و گونه‌های مختلف را به صورت تجمیع شده در یک منطقه تجربه کرد، اما همین ظرفیت تاکنون مغفول باقی مانده است. در این میان، مهم‌ترین تاکید رهبری در بحث گردشگری معطوف به استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی گردشگری، اولویت دادن به گردشگری برای پیشرفت استانی و توسعه مناطق کمتر برخوردار، بهره گرفتن از آن به عنوان ابزاری برای معرفی فرهنگ غنی کشور، اهمیت دادن به حفظ و نگهداری میراث فرهنگی و شناساندن جاذبه‌های گردشگری برای مسافران خارجی و داخلی است؛ اصلی که می‌تواند برای عملیاتی کردن اقتصاد استان‌ها و استقلال مالی شأن با برنامه ریزی و استفاده از امکانات و جاذبه‌های هر منطقه از خاک ایران اسلامی پیاده شود.
بررسی‌ها حاکی از آن است نوروز، موسیقی ایرانی، تعزیه، ورزش‌های زورخانه ای، موسیقی نواحی خراسان، قالی بافی استان فارس و روش سنتی قالیبافی کاشان، آئین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای، نقالی، فناوری ساخت لنچ در جنوب ایران، مراسم قالیشویان مشهد اردهال، نان لواش، چوگان و هم‌چنین هنر ساختن و نواختن کمانچه؛ آثار ایران در فهرست جهانی یونسکو هستند که از این بین استان اصفهان با داشتن میراث ماندگار قالیشویان و روش سنتی قالیبافی در کاشان جایگاه ویژه ای دارد.
به گفته مسؤولان افزون بر صد میراث معنوی اصفهان در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است که از آن جمله می‌توان به مراسم آئینی «نقالی» در شهر تاریخی «وزوان»، آئین نخل‌گردانی روستای «وش» از توابع شهرستان نطنز، پوشش سنتی مردم روستای تاریخی ابیانه، نحوه ساخت کاشی معرق که متعلق به عصر صفوی است، هنر «نقده‌دوزی» و «نی هفت‌بند و شیوه نی‌نوازی»، تهیه خورشت ماست که یکی از غذاهای سنتی اصفهان به شمار می‌رود و سابقه آن به دوران قاجار باز می‌گردد، مهارت بافت قالی یلمه علی آباد دهاقان، آداب و رسوم پخت کاشی ابوزید آباد آران و بیدگل، آئین پخت سمنوی نذری شهرضا، دانش سنتی و مراحل کاشت خربزه سین برخوار و دانش سنتی و مراحل کاشت خربزه گرگاب شاهین شهر و میمه اشاره کرد.
13 میراث ناملموس جدید اصفهان در فهرست آثار ملی به ثبت رسید
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در گفت و گو با ایرنا از ثبت 12 میراث ناملموس این استان به تازگی در فهرست آثار ملی خبر داد.
فریدون اله یاری افزود: این آثار شامل مهارت قالی بافی یلمه طالخونچه و مهاباد اردستان، آئین سنتی جوش نائین، دانش پخت کلوچه کاشان و جوز قند برزک و قمصر کاشان، نظام آبیاری جوشقان استرک، ساخت عروسک نوعروسان بادرود، روش پخت غذای سنتی کاچی ابوزیدآباد آران و بیدگل، دانش کاشت، داشت و برداشت خربزه گرگاب و سین برخوار، دانش پخت سمنو شهرضا و پخت کباب گلپایگان است.
به گفته وی این تعداد آثار ناملموس در آخرین جلسه ثبت میراث ناملموس ملی که در استان اردبیل برگزار شد، به ثبت رسید.
وی اظهار داشت: از اهداف ثبت میراث ناملموس توجه بخشی به جایگاه معنوی این میراث است که می‌تواند به عنوان شاخصه ای مهم برای معرفی شهرستان‌ها به شمار رود و به ظرفیت سازی در صنعت گردشگری آنها منجر می‌شود.
اله یاری ادامه داد: میراث ناملموس هر شهرستان از جمله سرمایه‌های معنوی به شمار می‌رود که ثبت آن می‌تواند به مشارکت بخشی اهالی آن منطقه منجر شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان تصریح کرد: در سال‌های گذشته در حوزه میراث فرهنگی 233 اثر ثبت شده در فهرست میراث ملی ایران داشتیم که اکنون به بیش از هزار و 900 اثر رسیده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان ادامه داد: با تصویب این 13 پرونده مجموع میراث ناملموس استان اصفهان که در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده به 138 اثر افزایش یافت.
اقتصاد گردشگری نجاتگر اصفهان از رکود
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی اقتصاد گردشگری را نجاتبخش این استان دانست و به ایرنا گفت: در صورت حرکت به سمت توسعه فراصنعتی و توجه مضاعف به صنایعی همچون گردشگری می‌توانیم به خودکفایی برسیم.
ناهید تاج الدین افزود: بارگذاری صنعتی امروز در اصفهان مشکلات فراوانی از جمله آلودگی هوا و خشکی زاینده رود را به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه اقتصاد گردشگری می‌تواند نجات بخش اصفهان از رکود باشد، ادامه داد: هر توریستی که به ایران سفر می‌کند 6 تا هفت روز اقامت داشته و حدود هزار و 800 دلار دلار هزینه می‌کند و این در حالی است که در اصفهان این میزان 600 تا 700 دلار و اقامت 2 تا سه روز است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر بتوانیم از ظرفیت 237 اقامتگاه بومگردی اصفهان به درستی استفاده کنیم تعداد روزهای اقامت گردشگر و درآمد گردشگری اصفهان افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: اگر زاینده رود به اصفهان باز گردد به طور قطع شاهد رونق بخش گردشگری به خصوص گردشگری طبیعی در کنار گردشگری تاریخی خواهیم بود و می‌توان بسیاری از مشکلات را رفع کرد.
تاج الدین با اشاره به ضرورت جایگزینی صنعت گردشگری به جای نفت، بیان کرد: اگر ما نفت نداشتیم شرایط بهتری را شاهد بودیم، با اتکار به آن ضرورت و اهمیت صنایع دیگر کمتر احساس شده و از وجوه اقتصادی که به توسعه پایدار کمک می‌کند غافل مانده‌ایم.
وی ادامه داد: اصفهان به عنوان قطب صنعت و پایتخت فرهنگ و تمدن شناخته می‌شود اما تاکنون قطب صنعت بودن کمکی به ما نکرده و مزیت‌هایی را برای توسعه پایدار به همراه نداشته است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی پررونق‌ترین نمایشگاه را یازدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع دستی اصفهان دانست و گفت: ظرفیت‌ها و بسترهای متعدد گردشگری در اصفهان داریم که متأسفانه از آنها غافل شده‌ایم و بیشتر به سمت قطب صنعت حرکت کردیم که مشکلات متعددی را برای شهر به ارمغان آورده است در حالی که اصفهان یکی از ده مقصد گردشگری جهان است و این مزیت بسیار جای گسترش دارد.
تاج الدین خاطرنشان کرد: مردم ما به صورت ذاتی و درونی از برپایی نمایشگاه‌ها و رویدادهای گردشگری استقبال می‌کنند اما ما نسبت به این موضوع غفلت ورزیدیم.
وی ادامه داد: یکی از انواع گردشگری نیز گردشگری رویداد محور است و رویدادهای نمایشگاهی یکی از انگیزه‌های گردشگری می‌تواند باشد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه افراد تأثیرگذار آن گونه که باید و شاید برای رونق گردشگری تلاش کنند، اظهار داشت: امیدواریم استاندار، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شهردار در استان و شهرستان بیش از آن گونه که باید به این موضوع ورود پیدا کرده و به آن توجه کنند.
وی، چالش بخش گردشگری را بستر نامناسب شهر دانست و اضافه کرد: باید ظرفیت‌های متعدد شهرستان اصفهان در راستای گردشگری دنبال شوند اما تاکنون به آنها توجهی نکرده‌ایم.
تاج الدین تصریح کرد: مباحث گردشگری شرق اصفهان را رها کردیم که متأسفانه ظرفیت‌های بومگردی و گردشگری این مناطق روز به روز فرسوده‌تر شده و ما سرمایه‌ها را از دست داده‌ایم.
وی با بیان اینکه اگر به این باور برسیم که سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ارزش افزوده فراوانی دارد برخی از مشکلات مرتفع خواهد شد، اضافه کرد: در بسیاری از موارد برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری نیازی به کمک دولت نیست و اگر بسترها را فراهم کنیم به اندازه کافی انگیزه و بازگشت سرمایه برای بخش خصوصی وجود دارد ضمن آنکه در بخش گردشگری خارجی نیز می‌توانیم از ظرفیت‌های فاینانس هم استفاده کنیم.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: برخی از افراد نگاه تنگ نظرانه به بحث گردشگری و انتقال فرهنگ گردشگران خارجی به داخل را دارند اما باید گفت به حدی فرهنگ ما غنی است که باید بدون نگرانی جنبه‌های مثبت گردشگران خارجی را نگاه کنیم.
توصیه به حفظ میراث ناملموس در آموزه‌های اسلامی
یک کارشناس دینی در این خصوص به ایرنا گفت: بخش عظیمی از میراث فرهنگی از متون و آثار علمی گذشتگان تشکیل شده است که با انتقال اندوخته‌های علمی پیشینیان به نسل‌های آینده می‌تواند نقش عظیمی در تعلیم و پیشرفت علمی و رشد و ارتقای فرهنگ مادی و معنوی یک جامعه داشته باشد.
سید ابراهیم فتاح افزود: در آیات و روایات متعددی بر ایجاد و حفظ مساجد و مکان‌هایی که عبادت خداوند در آنها انجام شود تاکید شده است و حتی یکی از دلایل وجوب جهاد و دفاع در مقابل متجاوزان جلوگیری از تخریب این اماکن است همچنانکه در سوره حج می‌خوانیم اگر خدا بعضی از مردم را با بعض دیگر دفع نمی‌کرد، صومعه‌ها و کلیساها و کنیسه‌ها و مساجدی که نام خدا در آنها بسیار برده می‌شود سخت ویران می‌شد.
این کارشناس دینی افزود: قرآن مجید بررسی و مسافرت و مطالعه تاریخ پیرامون گذشتگان را به عنوان یک درس و یک منبع معرفت و شناسایی، موضوعی برای تفکر و مایه تذکر و آئینه عبرت یاد می‌کند و زندگی اقوام و امتها را به عنوان مایه تنبه برای اقوام دیگر مطرح می‌کند از سوی دیگر با داستان‌ها و سرگذشت‌های آموزنده حکمتی یا موعظه‌ای و یا سنتی از سنت‌های الهیه را که در امت‌های گذشته جاری شده نقل می‌کند.
به گتفه وی اینکه در قرآن می‌خوانیم "قبل از شما سنت‌هایی جریان یافته، پس در زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بوده، این قرآن بیانی است برای مردم و هدایت و موعظه‌ای برای مردم با تقوا" به خوبی بیان کننده اهمیت حفظ، نگهداری و استفاده مؤثر از میراث فرهنگی در جهت رشد و پیشرفت مادی و معنوی جامعه اسلامی است.
تأثیر حفظ میراث فرهنگی ناملموس بر وفاق اجتماعی
مدیرکل دفتر همکاری‌های علمی و بین‌الملل بنیاد ایران‌شناسی در این خصوص معتقد است: میراث ناملموس، به اعتبار پشتوانه‌ای که در تفکر و اندیشه جوامع در ایجاد وفاق اجتماعی داشته، در مسیر رساندن آن‌ها به توسعه و صلح پایدار نقش آفرین است.
آتوسا مؤمنی به قدرت نرم میراث فرهنگی ناملموس در حفظ هویت فرهنگی و گسترش وفاق اجتماعی در عرصه ملی و بین المللی اشاره کرد و گفت: میراث فرهنگی ناملموس که از ظرفیت‌های بی بدیل و به اعتباری از ارکان جوامع صاحب هویت امروز برای رسیدن به توسعه پایدار برشمرده می‌شود، همانا روح و تولدگاه میراث فرهنگی ملموس تاریخی است.
مؤمنی افزود: به بیانی صور مواریث تاریخی ما از نوع منقول و غیرمنقول، مولود میراث ناملموسی هستندکه به پشتوانه تفکر روحانی انسان از دیرباز، با انتقال بین نسلی و مبتنی بر نیاز انسان، حیات خود را ادامه داده و در دنیای امروز رخ نمون ساخته‌اند.
وی افزود: آنچه که امروز به عنوان میراث ناملموس بشری ستاره دار شده و در جهان دارای هویت است، به قید امتیازش نسبت به پدیده‌ای دیگر از مقوله خود، دارای این ارزش هویتی نشده بلکه به اعتبار خاستگاه فرهنگی و پشتوانه‌ای که در تفکر و اندیشه جوامع در ایجاد وفاق اجتماعی داشته و در تقویت پیوند انسان مدارانه اقوام مؤثربوده و در مسیر رساندن آنها به توسعه و صلح پایدار نقش آفریده است، دارای ارزش برجسته مانایی وماندگاری شده است.
مؤمنی اظهار کرد: انسان‌ها در میان باورهایی که زندگی خود را بر آن بنیان نهاده‌اند، غوطه ورند و همواره امور خود را با آن ارزش‌ها همراه کرده و تطبیق می‌دهند و زمانیکه در فرامرزهای زندگیشان مشابهت‌ها و قرابت ارزش‌ها ی معنوی خود را همچون پاره‌ای از تن می‌یابند، وفاق اجتماعی در جامعه بشری با استحکامی شگفت انگیز رقم خورده و انسان در مسیر توسعه پایدار و صلح، هدایت می‌شود.
گردشگری معنوی نیازمند بازاریابی
یک کارشناس امور گردشگری و میراث فرهنگی دانشگاه جامع علمی کاربردی و پیام نور اصفهان به ایرنا، گفت: داشته‌های کشورما برای توسعه صنعت گردشگری بسیار زیاد است و به نظر من در اقتصاد کشور، گردشگری می‌تواند جایگزین صنعت نفت شود.
شهرام امیری با بیان اینکه گردشگری سهم زیادی در تولید ناخالص ملی بسیاری از کشورها دارد، گفت: براساس سند 1404، تا این سال باید بتوانیم سالانه 20 میلیون گردشگر جذب کنیم در حالی که اکنون این آمار کمتر از 10 میلیون نفر است.
وی ادامه داد: براساس برنامه سند توسعه ششم استان اصفهان باید سالانه یک میلیون و 100 هزار گردشگر خارجی جذب کند در حالی که این آمار برغم توسعه امکانات و افزایش تخت‌های اقامتی استان در حدود 500 هزار نفر است.
امیری گفت: صنعت گردشگری ایران باید به توسعه پایدار دست یابد و این هدف دو از دسترس نیست زیرا در دور افتاده‌ترین نقاط کشور، ظرفیت‌های گردشگری وجود دارد.
استاد گردشگری دانشگاه پیام نور اصفهان با اشاره به اینکه تنوع اقلیم در ایران گفت: درسال های گذشته گردشگری فرهنگی مورد توجه بوده است در حالی که باید برای سایر رشته‌های گردشگری از جمله طبیعت و سلامت، سرمایه گذاری کنیم و با توسعه زیر ساخت‌های آن گردشگران خارجی بیشتری را جذب کنیم.
وی بی توجهی به تبلیغات و بازاریابی را مهمترین مشکل صنعت گردشگری کشور بیان کرد و افزود: آنگونه که باید به این موضوع توجه نکرده‌ایم و باتوجه به جاذبه‌های زیاد طبیعی و فرهنگی کشور معرفی این داشته‌ها به مردم جهان مورد توجه قرار گیرد.
مردم؛ نخستین احیاگر میراث ناملموس
یک کارشناس ارشد گردشگری در این خصوص به ایرنا گفت: ایران با سابقه تاریخی و میراث غنی به دست آمده از گذشتگان باید آمار بالایی در این فهرست جهانی میراث ناملموس داشته باشد از سوی دیگر بخش مهمی از این ظرفیت در اثر بی‌توجهی از دست رفته است.
نیره خاضعی افراد کهنسال را حاملان زنده میراث فرهنگی نا ملموس توصیف کرد و افزود: این افراد رازهای بسیاری از فرهنگ و سنن مختلف را می‌دانند بنابراین بررسی و شناسایی افرادی که به عنوان حاملان میراث فرهنگی محسوب می‌شوند باید به طور برنامه ریزی شده انجام شود.
به گفته وی اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی با وجود برخورداری از طیف متنوعی از فرهنگ‌ها و سنن مختلف خواهد توانست سهم قابل توجهی از میراث ناملموس خود را ثبت نماید.
خاضعی با بیان اینکه معرفی اصولی میراث فرهنگی ناملموس مانند موسیقی، بازی، غذا، ادبیات شفاهی و غیره تأثیر مستقیمی در پیوند حال به آینده خواهد داشت.
به گفته این کارشناس اصلی ترین سرمایه ایران برای توسعه گردشگری، میراث فرهنگی غنی و شکوهمند آن است.
وی به نقش محوری مردم در حفظ و معرفی میراث ناملموس اشاره کرد و گفت: برای زنده نگه داشتن میراث ناملموس باید همیشه این میراث همراه با فرهنگ در درون جوامع منتقل شده و نسل به نسل آموخته شود.
خاضعی افزود: شناسایی، مستندسازی، پژوهش، نگهداری، ترویج، ارتقا یا انتقال میراث به ویژه از طریق آموزش رسمی و غیررسمی و همچنین احیای مجدد جنبه‌های مختلف آن راهکارهای حفاظت از میراث ناملموس است.
شهر اصفهان در سال 94 از سوی یونسکو به عنوان نخستین عضو شبکه جهانی شهرهای خلاق (معتبرترین شبکه جهانی) در عرصه صنایع دستی و هنرهای مردمی معرفی شد و به عضویت این شبکه درآمد.
استان اصفهان به لحاظ حجم، 60 در صد تولید صنایع دستی کشور را به خود اختصاص داده که از جمله این رشته‌ها زری دوزی و قلم کاری، ترمه و نقره کاری، تذهیب و تحریر انواع کتاب، قرآن، قطعات نگارگری و نقاشی است و در خاتم کاری، میناکاری، منبت، قلم زنی روی انواع فلزات شهرت جهانی دارد.
استان اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی و پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی کانون تولید بهترین و ناب‌ترین صنایع دستی است که با تبلیغ و معرفی این تولیدات می‌توان شاهد پدیدار شدن افقی نو و متفاوت در رونق این بخش بود.
از 602 رشته صنایع دستی شناسایی شده در دنیا 299 مورد مربوط به ایران و از این تعداد 196 رشته مربوط به استان تاریخی و هنرپرور اصفهان است که تاکنون 400 هزار نفر شاغل در این بخش ساماندهی شدند با احتساب خانواده‌های این افراد معیشت حدود چهار میلیون نفر به صنایع دستی گره خورده است.
استان اصفهان دارای بیش از 600 خانه تاریخی است که بیش از نیمی از آنها در شهر اصفهان قرار دارد.
هفت اثر از آثار تاریخی اصفهان به نام‌های میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع و سه قنات به نام‌های وزوان، مزدآباد و مون به ثبت جهانی رسیده و کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور بیش از 22 هزار بنا و اثر تاریخی این استان شناسایی شده و یکهزار و 850 مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام‌های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.
9861/‌6026