بزرگنمايي:

حيف است اگر آدم به دامنه کوه‌هاي زاگرس نزديک شود ولي روستاي "وانشان" را نبيند. کنار امامزاده ،جنب نهر آب و وسط ميدان روستا، درخت چناري است که بزرگان روستا مي‌گويند 900 سال قدمت دارد و به قدري تنومند است که گويا در گذشته علاوه براينکه سايه‌اي بر سر اهالي روستا بوده، بچه‌ها بر روي شاخه‌هاي آن مي‌رفتند و مراسم تعذيه را از آن بالا نگاه مي‌کردند.

تا چند سال پيش در هر خانه‌اي از اين روستا دارقالي برپا بود و با دست‌هاي دختران و زنان جان مي‌گرفت، اما اکنون گره کور فراموشي به جان تار و پودهاي فرش دستباف وانشان افتاده است .

شب‌هاي زمستان سال‌هاي پيش اين روستا را نمي‌توان فراموش کرد، همان شب‌هايي که بزرگ‌ترها ذغال کرسي را آماده مي‌کردند تا خانه خود را همچون دل‌هايشان گرم کنند و سپس ظرف‌هايي پر از نخودچي، کشمش، بادام و گردوي وانشان را بر روي کرسي مي‌گذاشتند و با دلي گرم نظاره‌گر زمستاني سرد بودند.

 سالهاست که ديگر سرما سرماي قديم نيست و بچه‌ها که زماني هياهويشان زندگي بخش بود ديگر بزرگ شده‌اند و وانشان خاطره‌ آنها شده است.
وانشان جزء روستاهاي پرجمعيت بود که در خود سه باب مدرسه و چهار باب حمام را جاي داده بود، اما به دليل مهاجرت بيش از حد اکنون جمعيتي در حدود 500 نفر در آن ساکن هستند و ديگر از حمام‌هاي روستايي آن خبري نيست و از مدارسي هم که با کمک اهالي آن ساخته شده بود  فقط يک مدرسه سالم مانده که آن هم در زمان انتخابات و... استفاده مي‌شود.

وانشان در بهار و تابستان به قدري زيبا مي‌شود که اگر بگوييم در نيمه اول سال جمعيتش دو برابر مي‌شود اغراق نکرده‌ايم. مسئولان ذي‌ربط معتقدند اين روستا مي‌تواند همچون ابيانه پذيراي گردشگران داخلي و خارجي شود و يکي از زيرساخت‌هاي گردشگري که انجام شد سنگ فرش تعدادي از کوچه‌هاي روستا بود، که متاسفانه به دليل عدم انتخاب سنگ فرش‌هاي سازگار با آب و هواي منطقه، خيلي زود تخريب شدند و دردسرهاي تردد را براي ساکنان به همراه آوردند.

مردم هنوز هم اميدوارند غبار بي‌مهري از چهره تکيده روستا زدوده شود و همتي صورت گيرد تا وانشان هم ابيانه‌اي شود در همين حوالي.

در روستاي وانشان آرامگاه تاريخي امامزاده ابوالفتوح قرار دارد که پيشينه آن به قرن دهم هجري شمسي بر مي‌گردد. به گفته برخي از اهالي روستا قدمت اين امامزاده به بيش از هزار سال مي‌رسد آنها درخت عظيم و قديمي کنار امامزاده را شاهدي برگفته‌هاي خود مي‌دانند. بناي اين امامزاده داراي دو بخش الحاقي و اصلي است که بخش اصلي آن مربوط به فضاي زير گنبد و مربوط به دوران صفويه است. همچنين درفضاي داخلي گنبد صندوق چوبي و منبت کاري شده‌اي وجود دارد اما به دليل اينکه اين صندوق درون امامزاده وجود دارد مشخص نيست که دستان چه کسي و در کدام دوره آن را ساخته است.

قدمت امامزاده اين روستا  در درب آن نيز نمايان است چرا که اوج کمال منبت کاري دوران شاه تهماسب صفوي درآن هويداست.

ساخت کتيبه نصب شده بر روي درب را به قاسم حسين خوانساري نسبت مي‌دهند و وقف کننده آن را امام جلال الدين مي دانند که وي نيز در سال 984ه.ق از طرف شاه تهماسب بيگلر بيگ منطقه(فرماندار) شد.

بابادودورشاه( برج ديدباني روي کوه ديگا)، چشمه لمبي(يک چشمه)، چشمه مورا(گردوکوني يا ماهور)، کوه دزي، ديگا، کوه محد حيدر، قلعه جمال، سدکرا( آرامگاه سيد کرار)، مقبره پهلوان علي، برج حاج فرج‌الله، مزرعه اميريه و قلعه وانشان ساير اماکن ديدني‌ است که مي‌توان در اين روستا مشاهده کرد.

وانشان در 12 کيلومتري جنوب گلپايگان و 15 کيلومتري شمال شهر خوانسار  و در کنار کوه "تير" قرار دارد.