بزرگنمايي:

سپاهان نیوز - کاشان- کاهش بارش ها و خشکیدن رودها و تالاب ها مدت هاست زنگ خطر کم آبی را در نقاط مختلف کشور به صدا دراورده اما در نقاطی مانند شهرستان اردستان شرایط منابع تامین آب آشامیدنی بغرنج تر می باشد و اصلاح الگوی مصرف ضرورتی دوچندان دارد.
گرچه دسترسی به آب آشامیدنی سالم دغدغه ای جهانی است اما نقاط مرکزی و جنوبی ایران به واسطه قرار گرفتن کشور در کمربند خشک کره زمین، بیش از سایر شهرها موضوع تغییر اقلیم، گرمایش زمین و کاهش منابع آبی را لمس می کنند.
شهرستان اردستان هم از جمله نقاطی است که از بحران در امان نمانده و سال های گذشته با پدیده شوری آب مواجه شده، به طوری که نمک‌های محلول موجود در منابع آبی (ترکیب هایی مانند سدیم کلرید، منیزیم سولفات و پتاسیم نیترات) سالانه در حال افزایش است.
موضوع از آن جهت حائز اهمیت می باشد که ارتباط روشنی بین دسترسی به آب سالم و تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه وجود دارد و از سوی دیگر پوشش های گیاهی، زندگی حیوانات، مرداب ها و باتلاق ها نیز به طور مستقیم به منابع آبی پایدار وابسته است و در صورت اخلال در چرخه آبرسانی، بوم سازگان نیز با خطر تغییرات بزرگ و غیر قابل بازگشتی رو به رو خواهد شد.
برخی کارشناسان اما معتقدند حتی در چنین شرایطی آب به اندازه کافی برای همه وجود دارد و کمبود موجود بیشتر به دلیل مدیریت نادرست، سستی در نظارت و کمبود سرمایه‌گذاری در منابع انسانی و زیرساخت‌هاست که همین امر بهانه ای برای گفت و گوی اختصاصی و البته صمیمی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با 'سید عباس شریعتمدار' مدیر شرکت آب و فاضلاب شهرستان اردستان شد.
** ایرنا: آقای شریعتمدار چه میزان از جمعیت شهرستان اردستان به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند؟
*** مدیر آب و فاضلاب شهرستان اردستان: 13 هزار و 800 انشعاب در مجموع از سوی اداره آبفا در این شهرستان واگذار شده و در مجموع هم اکنون نزدیک به 40 هزار نفر تحت پوشش آب آشامیدنی سالم و بهداشتی هستند.
** ایرنا: آب مورد نیاز اردستان چگونه تامین می شود؟
*** سید عباس شریعتمدار: مصرف ساکنان شهرهای اردستان، زواره و مهاباد 65 درصد از اصفهان (زاینده رود) و 35 درصد از چاه های آب آشامیدنی منطقه تامین می شود؛ در کنار جمعیت شهری، 30 روستا نیز از انشعاب آب شهری برخوردار هستند اما 80 روستا به وسیله تانکر آبرسانی می شوند.
** ایرنا: شرایط شهرستان اردستان از نظر مصرف آب چگونه است؟
*** مدیر آبفای اردستان: 92 درصد آب در اردستان در اختیار بخش کشاورزی قرار می گیرد، 6 درصد در بخش صنعت و تنها 2 درصد آب استحصالی در بخش خانگی مصرف می شود.
** ایرنا: بارش ها بخش زیادی از منابع آب آشامیدنی را تامین می کند؛ شرایط شهرستان اردستان از این نظر چگونه است؟
*** شریعتمدار: بنابر اعلام اداره هواشناسی میزان بارندگی سال زراعی جاری 23 میلیمتر بود در حالی که میزان طبیعی بارندگی در اردستان 120 میلیمتر است؛ در مجموع میزان بارندگی امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 50 درصد و نسبت به میانگین بلند مدت 80 درصد در این شهرستان کاهش داشت.
** ایرنا: پیش تر مسائلی در مورد کیفیت نامناسب آب آشامیدنی (از جمله شوری و نیترات) در اردستان عنوان شده؛ آیا موضوع حقیقت دارد؟
*** مدیر آبفای اردستان: تامین بخشی از آب آشامیدنی اردستان از اصفهان، بیانگر محدودیت منابع آبی در این شهرستان می باشد و کاهش بارندگی و افزایش برداشت ها از مخزن های زیرزمینی به طور طبیعی در کیفیت آب اثرگذار است.
ممکن است در نقاط دیگر استان اصفهان چنین مشکلاتی وجود داشته باشد که با استفاده از فیلتر کاهنده برطرف می کنند اما وجود نیترات بالا در آب اردستان موضوعیت ندارد و تنها با مشکل شوری آب در این منطقه رو به رو هستیم.
** ایرنا: لطفا برای تنویر افکار عمومی بفرمائید که منظور از شوری آب به طور مشخص چیست؟
*** شریعتمدار: شوری آب یا هدایت الکتریکی (ایی سی) نشان دهنده میزان املاح و نمک های مخلوط در آب می باشد و واحد آن میکروموس بر سانتیمتر است.
هدایت الکتریکی در واقع نشانگر کنترل کیفی آب است و از این رو هر چه میزان هدایت الکتریکی بیشتر باشد، به معنی وجود املاح بیشتر و شوری بیشتر آب خواهد بود.
منظور از املاح سدیم، کلراید، منزیم و سولفات داخل آب است که بالا رفتن میزان آنها موجب ناخوشایند شدن مزه آب می شود.
** ایرنا: میزان جمعیت که سالانه رو به افزایش است و همچنین میزان برداشت؛ با این حساب یعنی سال آینده اردستان آب شورتری خواهد داشت؟
*** مدیر آبفای اردستان: برداشت بی رویه از چاه ها موجب شده تا در این سال ها سطح آب های زیر زمینی کاهش و در نتیجه عمق چاه ها افزایش یابد، به طوری که سالانه نزدیک به 15 تا 20 واحد به شوری آب این شهرستان اضافه می شود.
** ایرنا: هم اکنون چند حلقه چاه در شهرستان اردستان مورد بهره برداری قرار می گیرد؟
*** شریعتمدار: یک حلقه چاه در اردستان، 2 حلقه در زواره و 2 حلقه چاه نیز در مهاباد هم اکنون بهره برداری می شود اما به منظور تعادل بخشی به سطح آب های زیر زمینی منطقه در حال پیگیری برای دریافت مجوز حفر چند حلقه چاه جدید هستیم.
** ایرنا: خواهشمند است در این زمینه بیشتر توضیح دهید.
*** مدیر آبفای اردستان: به طور طبیعی در فصل تابستان مصرف آب افزایش می یابد که برای پاسخگویی به نیازهای شبکه مصرف از چاه های کمکی بهره گرفته می شود.
عمق چاه ها در اردستان نزدیک به 100 متر و در زواره و مهاباد بین 170 تا 200 متر است و هر چه چاه عمیق تر باشد، میزان شوری آب آن بیشتر خواهد بود.
میزان شوری چاه آب آشامیدنی اردستان به دلیل کمتر بودن عمق نزدیک به 2 هزار واحد می باشد و در دیگر نقاط به بیش از سه هزار واحد هم می رسد؛ از این رو املاح و نمک ها وارد شبکه شده و به خروجی می رود.
با توجه به این شرایط در اردستان و زواره با مخلوط کردن آب اصفهان بزرگ با خروجی چاه ها شوری کاهش می یابد و در مهاباد از آب شیرین کن استفاده می شود.
** ایرنا: در این صورت چرا همچنان از شوری آب صحبت می شود؟
*** شریعتمدار: هدایت الکتریکی آب شهرستان اردستان از یک هزار و 300 تا 2 هزار واحد می باشد و از این رو آب خروجی از چاه ها در سه شهر با آب شیرین مخلوط می شود تا آبی با ایی سی مناسب در اختیار مردم قرار گیرد.
همچنین در این راستا شیرهای برداشتی با ایی سی 400 در سطح شهر قرار داده شده است.
** ایرنا: آب اردستان همچون سایر نقاط بیشتر در بخش کشاورزی مصرف می شود؛ در چنین شرایطی چه اقدام ها و افقی پیش بینی شده است؟
*** مدیر آبفای اردستان: 150 میلیون مترمکعب آب سالانه از چاه ها استخراج می شود که افزون بر 140 میلیون مترمکعب آن به کشاورزی اختصاص می یابد اما به طور قطع ادامه روند کنونی در آینده امکان پذیر نخواهد بود.
سطح آب های زیر زمینی به طور میانگین 30 تا 40 سانتیمتر سالانه پائین می رود و استفاده از روش های آبیاری قطره ای و تحت فشار یک ضرورت است.
نصب کنتورهای هوشمند (کارتی) نیز از جمله اقدام های آبفا برای جلوگیری از هدر رفتن آب می باشد.
** ایرنا: شرایط مصرف آب در بخش صنعت چگونه است؟
*** شریعتمدار: گرچه میزان مصرف بخش صنعت در مقام مقایسه چندان چشمگیر نیست اما به هر روی اصلاح الگوی مصرف یک موضوع فرهنگی است که باید همگان به سوی آن جلب شوند، وگرنه تغییر شرایط امکان پذیر نخواهد بود.
گام هایی هم برداشته شده و برای نمونه شرکت فولاد اردستان پیش تر اقدام به استفاده از پساب فاضلاب کرده و هم اکنون هفت لیتر بر ثانیه آب دریافت می کند اما مرکزهای بین راهی و دیگر کارخانه ها نیز باید به سوی استفاده از بازچرخانی آب فاضلاب حرکت کنند که در این رابطه نیز یک واحد بین راهی اقدام کرده است.
** ایرنا: در مورد میزان مصرف آب در بخش خانگی چه اطلاعاتی موجود است؟
*** مدیر آبفای اردستان: با توجه به کویری بودن منطقه و گرمای هوا مصرف سرانه آب در شهرهای اردستان و زواره 220 لیتر در شبانه روز و در شهر مهاباد 250 لیتر است که بیش از حد استاندارد محسوب می شود.
در مجموع 79 درصد مشترکان در اردستان و زواره در حد استاندارد (40 مترمکعب در ماه) و سه درصد بالای این میزان و سایرین بین 20 تا 40 مترمکعب مصرف آب دارند.
مشترکان پرمصرف به صورت کتبی اخطار می گیرند و در صورت توجه نکردن با برخورد قانونی رو به رو می شوند اما برای کاهش مصرف آب باید راهکارهای فرهنگی، بهره برداری بهینه، استفاده از لوازم کاهنده و مدیریت مصرف در دستور کار قرار گیرد.
** ایرنا: آب و فاضلاب در چنین شرایطی چه اقدام هایی را در دستور کار قرار داده است؟
*** شریعتمدار: اقدام های مثبتی تا کنون صورت گرفته از جمله جمعیت تحت پوشش نیز از 95 درصد به 100 درصد، تعداد روستاهای تحت پوشش آب اصفهان از 11مجتمع روستایی به 16 مجتمع و ظرفیت آب داخلی از 94 لیتر به 163 لیتر بر ثانیه افزایش یافته است.
همچنین با تلاش کارکنان و افزایش اصلاح انشعاب و بهسازی مسیرهای انتقال، هدر رفت 23 درصدی آب به 17 درصد کاهش یافته است.
ساخت و تجهیز ایستگاه کمکی شماره یک اردستان، ساخت و بهره برداری از آب شیرین کن شهر مهاباد توسط بخش خصوصی، آبرسانی به ناحیه صنعتی اردستان و زواره، بهسازی و تعمیر ایستگاه های پمپاژ و ساخت مخزن 2 هزار متر مکعبی زواره با اشتغالزایی مستقیم برای هفت نفر و اشتغال غیر مستقیم 14 نفر نیز در راستای تحقق شعار اقتصاد مقاومتی انجام شده است.
** ایرنا: و اما حرف آخر؟
*** مدیر آبفای اردستان: گوش هایی بدهکار نیست و برخی هشدارها را نمادین می پندارند در حالی که بحران آب بسیار جدی است و در آینده ای نه چندان دور می تواند هزاران و شاید میلیون ها نفر را درگیر چالش های بزرگی کند.
مسائل حوزه آب شاید جزء اندک موضوع هایی باشد که به طور کامل و مستقیم با رفتار و عملکرد خود مردم ارتباط مستقیم دارد.
به رغم هشدارها مشاهده می شود که برخی همچنان نسبت به استحمام طولانی، شست و شوی خودرو، فرش و حیاط خانه با آب آشامیدنی اقدام می کنند در حالی که همان لحظه در نقطه ای دیگر از همین شهرستان دسترسی به آب لوله کشی وجود ندارد!
از این رو هنگامی که از صرفه جویی و مصرف بهینه آب صحبت می شود، منظور گروهی خاص نیست و همه قشرها باید در این زمینه آگاه شده، به احساس مسئولیت رسیده و وارد عمل شوند.
کودکان و بانوان خانه دار تا صاحبان مشاغل و صنایع همه با توجه به اهمیت موضوع باید با نهادهای مسئول همراهی کنند، چرا که بحران آب با سرنوشت جمعی در ارتباط است.
کشاورزان نیز باید به طور مشخص به تولید محصولات نیازمند آب کمتر پرداخته، از غرقابی کردن زمین های کشاورزی خودداری کرده و به سمت استفاده از فناوری های نوین گام بردارند زیرا تنها راه جلوگیری از شوری بیشتر آب و افت بیشتر سطح سفره های زیر زمینی تغییر الگوی کشت می باشد.
** جناب آقای سید عباس شریعتمدار، مدیر شرکت آب و فاضلاب شهرستان اردستان از فرصتی که برای تنویر افکار عمومی در اختیار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) دفتر کاشان قرار دادید، سپاسگزاریم.
7472/8123