بزرگنمايي:

سپاهان نیوز - در میان جنگ تن به تن میان ریال و دلار که این روزها میدانش داغ است و دلار زورش چربید به ریال و زمین گیرش هم کرده، چند تن از محققان مرکز رشد و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) موفق به تولید بذر هیبریدی خیار شده‌اند. "ب" بسم الله اش را در سال 1387 نوشتند و شروع به کار کردند تا بذر خیاری که هر دانه‌اش برای کشاورز 400 تومان تمام می‌شود و تیشه می‌شود به ریشه اقتصاد کشور را، از وارداتش بکاهند و بگویند که راه همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایسنا-منطقه اصفهان، مریم گل‌آبادی یکی از دو محققی است که از همان سال شروع تحقیق صبحش را در میان صفحات کتاب‌ها و انبوه تحقیق‌ها شب می‌کرده تا راهی برای تولید بذر هیبریدی بیابد. فواصل استراحت میان کلاس‌ها و حتی زمان نهارش را در گلخانه‌های دانشگاه می‌گذرانده، تا امروز تیم دو نفره کوچکشان 15 نفر شود و اکنون تحقیقاتشان به نتیجه رسیده و روی گیاهان دیگری مشغول به تحقیق‌اند.
این گنج‌های صورتی رنگ را در چند گلخانه‌کوچک در شرق اصفهان، در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان تولید می‌کنند. تمام روند کاشت، داشت، برداشت گیاهان و جداسازی بذرها و آفت زدن به آن‌ها در همین گلخانه‌های ساده انجام می‌شود. در حین تماشای مراحل تولید بذرها، گل آبادی از زمانی می‌گوید که این پروژه را همراه عبدالرضا اقتداری شروع کردند. از موانع، مشکلات و بارهای منفی که به سمتشان می‌آمده و یک گوششان که در بوده و دیگری دروازه... از حمایت‌های دکتر فروغی (رییس وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان) می‌گوید و سازمان جهاد کشاورزی و معاون فناوری ریاست جمهوری و سازمان مدیریت استان اصفهان که پس از بازدید پروژه از آن حمایت کرده‌اند و حالا پس از گذشت هشت سال، دو سالی می‌شود که این بذرها روانه بازار شدند و به سود دهی رسیده‌اند.
گل‌آبادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا _منطقه اصفهان، اصلاح نباتات (بهِ نژادی و ژنتیک گیاهی) که یکی از گرایش‌های مهندسی کشاورزی است را علم و هنر تبدیل و بهبود گیاهان به آن چه که بشر به آن احتیاج دارد دانست و در این باره گفت: باید بتوانیم تغییرات لازم را در گیاه در جهت اهداف خودمان ایجاد کنیم. این تغییرات می‌تواند شامل مزه، ظاهر و افزایش بار ویتامینی و خاصیت گیاهی باشد. اصلاح نباتات به دو شاخه اصلاح کلاسیک و اصلاح مدرن تقسیم می‌شود. تا در این شاخه‌ها به تغییر و اصلاح گیاهان یا تولید گیاهان جدید پرداخته شود.
وی در خصوص خلق گیاهان جدید در این رشته گفت: گاهی با ترکیب دو گیاه، گیاهی جدید به وجود می‌آورند که در طبیعت وجود ندارد، اما بیشتر فعالیت این رشته در حوزه تغییر و اصلاح نباتات به منظور بهبود گیاهان است. تغییرات اعمال شده بر روی گیاهان گاهی در جهت و گاهی بر خلاف جهت طبیعت است.
این فناور برگزیده کشور در خصوص سختی‌های این رشته افزود: گیاهان در طبیعت پس از طی کردن دوره رشد تمایل به ریزش بذر برای تولید نسل بعدی دارند. اما در اصلاح برخی از گیاهان هدف، عدم ریزش این بذرها است. در این گیاهان اگر بذر گیاه ریزش داشته باشد بذرها تلف شده و نمی‌توان از آن استفاده کرد. بنابراین در اصلاح این نوع گیاهان، گیاه را به ریزش گیاه مقاوم می‌کنیم.
گل آبادی در خصوص آسیب رسیدن به طبیعت در روند اصلاح گیاهان تصریح کرد: گاهی با اصلاح گیاهان برای پیشگیری از ریزش بذر گیاهان، از تکثیر گیاهان جلوگیری می‌شود، شاید این مسئله بر خلاف جهت طبیعت باشد، اما این تغییرات به نفع انسان است و برای استفاده انسان تغییر می‌کند. گاهی بذر برخی از گیاهان را برای پیشگیری از منقرض شدن آن بذر پس از برداشت در بانک بذر ذخیره می‌کنیم. بنابراین گاهی نیز هم جهت با طبیعت حرکت می‌کنیم و به روند طبیعت کمک می‌کنیم.
وی با بیان این که بذر هیبریدی بذری تغییر یافته با بهترین هیبرید والد است، افزود: متاسفانه این بذرها وارداتی است و با قیمت‌های بالا و هر دانه از این بذر به قیمتی میان 300 تا 600 تومان فروخته می‌شود. این بذرها تولید خیاری با ظاهر، عطر و اندازه مناسب دارند که می‌تواند در شرایط گلخانه‌ای با امکانات کم رشد پیدا کند و عملکرد اقتصادی قابل قبولی را برای گلخانه داران داشته باشد. گلخانه داران ایرانی نیز تمایل به استفاده از این بذرها دارند، چرا که بر پاسخ دهی این بذرها واقف‌اند و می‌دانند اگر برای این بذرها هزینه کنند بذرها به ثمر می‌نشینند.
این استاد دانشگاه گفت: ایران یکی از کشورهای تک رتبه ای تولید کنند خیار در جهان است. در آمار سال 2012 فائو (سازمان خوار بار و کشاورزی ملل متحد) ایران به عنوان دومین کشور تولید کننده خیار در دنیا معرفی شده است، اما متاسفانه تمام بذری که برای تولید خیار در ایران استفاده می‌شود وارداتی است.
به همین دلیل شروع به پرداختن به طرح ایده تولید بذر هیبریدی در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (واحد خوراسگان) کردیم. پس از دو سال مطالعه، راهکار علمی و تئوری را یافتیم و شروع به کار عملی کردیم. تولید بذر هیبریدی کاری تجاری است از همین رو روش‌های تولید این بذر محرمانه بوده و به راحتی به دست نمی‌آید.
گل‌آبادی با اشاره به وارداتی بودن بذرهای هیبریدی تصریح کرد: پس از یافتن راهکار تئوری و آغاز بخش عملی از سال 1389 با آزمون و خطای بسیار و شک به پاسخ گرفتن از این کار تولید بذر هیبریدی را آغاز کردیم. پس از طی کردن یک سوم مسیر و دریافت نتایج قابل قبول از آزمایشات به تولید بذرهای گوجه فرنگی و فلفل گلخانه ای و همچنین محصولات فضای باز گوجه، فلفل، خیار، خربزه، هندوانه، بادمجان و پیاز را نیز در برنامه تولید بذرهای هیبریدی اضافه کردیم.
وی با بیان اینکه اکنون نزدیک به دو سال است که موفق به تولید بذر هیبریدی خیار و ثبت چهار مدل از انواع خیار شده‌ایم، گفت: سامان، سنا، صبا، سما نام برندهایی است که بذر خیارهای مختلف را با این نام‌ها به فروش می‌رسانیم. تفاوت این برندها در اندازه میوه، فصل کاشت، تعداد میوه در هر گروه، شرایط جوی و منطقه کشت و... است. هم چنان در حال تحقیق بر روی مدل های جدیدتری از خیار هستیم. در آینده بذر گوجه هیبریدی گلخانه ای و فضای باز و پس از آن بذر هیبریدی فلفل را آماده روانه کردن به بازار داریم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه خوراسگان در خصوص روند تجاری سازی بذرهای هیبریدی تصریح کرد: روند تولید و تجاری سازی بذر هیبریدی کاری تک نفره نیست. یک گروه از محققان در سطح دکترا و ارشد از دانشگاه‌های صنعتی، آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) و... برای تولید و تجاری سازی این محصولات تلاش می‌کنند. برای تجاری سازی بذرهای هیبریدی یک شرکت دانش بنیان تحت عنوان شرکت نگین بذر دانش تاسیس کردیم.
گل‌آبادی با اشاره به قیمت بالای بذرهای هیبریدی وارداتی افزود: هر دانه از بذرهای هیبریدی وارداتی حدود 400 تومان قیمت دارد. برای مثال اگر در یک بسته 500 دانه بذر باشد 400 هزار تومان قیمت دارد، اما بذرهایی که تولید می‌کنیم تقریبا نصف قیمت بذرهای وارداتی است. این در حالی است که کیفیت بذرهای تولیدی با بذرهای وارداتی رقابت می‌کند.
وی با اشاره به دریافت گزارش از بالاتر بودن کیفیت بذرهای تولیدی در مقایسه با بذرهای وارداتی اظهار کرد: در تمام مراحل تولید کیفیت و قیمت بذرهای خارجی را در نظر داشتیم و گزارش‌های خوبی از جواب دادن بذرهای تولیدی در مناطق مختلف دریافت کردیم.
فناور برگزیده هجدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری اظهار کرد: بذرهای تولیدی به دلیل رشد در شرایط آب و هوایی ایران و متحمل شدن آفاتی که در گلخانه‌های ایران وجود دارد، با شرایط کشاورزی در ایران سازگارترند. بذری که در آب و هوای اروپا تولید می‌شود قطعا به آب و هوا و آفات اروپا سازگارتر هستند و سازگارکردن بذرهای اروپایی با شرایط ایران دشوار است. خاک و سیستمی که در گلخانه‌های آزمایشگاه برای تولید بذر هیبریدی استفاده می‌شود همان سیستم و خاکی است که کشاورزان از آن استفاده می‌کنند، بنابراین بذری که از این گلخانه به دست می‌آید اگر در همین شرایط کاشته شود جواب خواهد داد.
گل آبادی گفت: تولید بذر هیبریدی به عنوان یک طرح برای وزارت علوم فرستاده شد و در رقابتی که میان تمام دانشگاه‌های کشور برگزار شد که از میان همه طرح‌ها چهار طرح تحت عنوان فناور برتر انتخاب شدند که یکی از این چهار طرح برتر، طرح تولید بذر هیبریدی خیار بوده است.
وی افزود: یک اصلاح گر در هر زمینه ای که مرتبط با اصلاح گیاهان باشد به فعالیت می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین اهداف اصلاح نباتات رنگ، طعم و عطر گیاه پس از عملکرد است. یکی از فعالیت‌هایی که اکنون به آن می‌پردازیم انتقال طعم و عطر خیارهای بومی به خیارهای گلخانه ای است. شرایط نگهداری از گیاه، نوع کود و غذایی که به گیاه داده می‌شود تاثیر بسزایی روی طعم و عطر گیاه دارد.
عضو مرکز رشد فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در خصوص شکاف موجود میان بازار کار و دانشگاه گفت: در چند سال گذشته این شکاف به مراتب بیشتر بود، اما اکنون دیدگاه‌ها به سمت علمی که تبدیل به بازار مصرف می‌شود تغییر می‌کند. این نکته مثبت و بزرگی است. در جشنواره‌هایی که برگزار می‌شود از فن آفرینان برتر تقدیر می‌شود و دید جامعه و مردم در حال تغییر است. اما متاسفانه در برنامه‌های دانشگاهی بیشتر به چاپ مقاله تاکید می‌شود.
گل‌آبادی با اظهار تاسف برای عدم وجود فضای کافی برای کار آزاد در گرایش اصلاح نباتات گفت: گرایش اصلاح نباتات جایی برای کار آزاد ندارد و هر موسسه ای که در این زمینه به فعالیت می‌پردازد به یکی از مراکز دولتی (دانشگاه‌ها، سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و...) وابسته هستند. پروژه‌های به نژادی طولانی مدت هستند، بنابراین به سختی می‌توان برای این پروژه‌ها سرمایه گذار جذب کرد. سرمایه گذاران معمولا به دنبال کارهای زود باز ده‌اند.
کد خبرنگار: 13092
انتهای پیام