بزرگنمايي:

پیام سپاهان- آبخیزداری (Watershed Management)، به اعتقاد صاحبنظران امر، علم و هنر برنامه ‌ریزی مستمر و اجرای اقدام‌ های لازم برای مدیریت منابع حوزه‌ های آبخیز اعم از طبیعی، کشاورزی، اقتصادی و انسانی بدون ایجاد اثرات منفی در منابع آب و خاک است که می تواند به صورت مکانیکی یا بیولوژیکی باشد.
بر اساس آمار موجود از مجموع 60 میلیون هکتار از عرصه های بیابانی و مرتعی کشور حدود 25 میلیون هکتار مستعد عملیات آبخیزداری است.
در 30 سال اخیر برای رفع معضل خشکسالی، جلوگیری از فرسایش بادی و هدر رفت آب حدود 2 هزار طرح آبخیزداری در هشت میلیون هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام شد که سهم استان اصفهان از اجرای آن زیاد نبوده است.
در سال جاری 480 عملیات آبخیزداری در حدود یک میلیون هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام می شود و اکنون دست کم در 16 میلیون هکتار از عرصه های مرتعی و بیابانی کشور اجرای عملیات آبخیزداری نیاز است.
به گفته کارشناسان منابع طبیعی در سال جاری برای اجرای طرح های آبخیزداری در کشور، 200 میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی اختصاص می یابد.
آبخیزداری راه موثری برای درمان فرسایش خاک، مهار آب و حفاظت از جنگل ها در کشور به ویژه در استان پهناور اصفهان است و نهادهای اجرایی با توجه به خسارت های ‏متعدد ناشی از سیلاب ها، هرز روان آب ها و فرسایش خاک باید این در اجرای این طرح بیش از پیش تلاش کنند.
به آمار موجود، اکنون سیلاب ها در کشور سالانه حدود 46 میلیون تن فرسایش خاک را با خود به همراه دارد که این میزان فرسایش خاک یعنی سالانه معادل 10 هزار هکتار زمین زراعی تخریب می شود که این مشکلات با عملیات آبخیزداری برطرف می شود.
در استان اصفهان براساس برنامه پنجم و ششم توسعه باید در 2 و نیم میلیون هکتار از عرصه های بیابانی منطقه طرح آبخیزداری انجام بشود که تاکنون یک و نیم میلیون هکتار از این عرصه اجرایی شده است.
در مجموع اجرای طرح های آبخیزداری به عنوان راهکاری برای تقویت سفره های آب زیرزمینی ، جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ و احیای پوشش گیاهی با کمبود اعتبار مواجه است که نیازمند توجه ویژه مدیران کشوری است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان از اجرای 18 طرح آبخیزداری در 15 شهرستان این استان خبر داد و گفت : برای اجرای این تعداد طرحها بیش از 230 میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ملی و در بالغ بر 120 هزار هکتار عرصه های این استان هزینه می شود.
محمدحسین شاملی  افزود : بر اساس برنامه ریزی های انجام شده با پیمانکاران، این طرحها تا پایان ماه آذر به اتمام و در دهه فجر امسال به بهره برداری می رسند.
وی این طرحها را شامل کنترل سیلاب، حفاظت آب و خاک، تغذیه آبخوان ها، تقویت پوشش گیاهی کمربند حفاظتی گیاهی، طرحهای عمرانی مکانیکی و بیومکانیکی و تامین سوخت برای عشایر در شهرستان های گلپایگان، بویین و میاندشت، خوانسار، چادگان، سمیرم، فریدونشهر، اردستان، شاهین شهر و میمه، نطنز، کاشان ، لنجان و خور و بیابانک برشمرد.
وی از برنامه ریزی برای مالچ پاشی 600 هکتار بیابان های منطقه آران و بیدگل خبر داد و گفت : این طرح در انتظار تخصیص اعتبار است.
مدیرکل منابع طبیعی اصفهان درباره طرح بیابانزدایی10 هزار هکتاری شرق اصفهان یادآور شد: مجلس شورای اسلامی در بودجه امسال فقط استان خوزستان را محق به دربافت اعتبارات بیابانزدایی دانست و اصفهان به دلیل نبود اعتبارات، تنها نهال های کاشته شده قبلی را حفاظت خواهد کرد.
طرح بیابان زدایی 10 هزار هکتاری شرق اصفهان شامل فعالیت هایی نظیر نهال کاری، آبیاری و حفاظت است که از آبان سال 94 در منطقه سگزی اصفهان در دست اجراست.
این طرح منطقه وسیعی از شرق اصفهان را پوشش داده و از فرسایش خاک و پدیده گرد و غبار جلوگیری کند.
آبیاری این مناطق بوسیله پساب صنعتی تامین می شود و میزان آبیاری آن حدود یکسال خواهد بود و پس از آن پوشش گیاهی به طور طبیعی آب خود را تامین می کند.
بیابانزایی در شرق اصفهان به گفته مسوولان امر سالانه بیش از 360 میلیارد ریال به امکانات زیربنایی و منابع طبیعی این منطقه خسارت می زند.
عمده خسارات به پایگاه های نظامی همجوار ، اراضی کشاورزی، محورهای مواصلاتی و شهرک های صنعتی، راه آهن و شهرهای پیرامون وارد می شود.
32 میلیون هکتار بیابان و 2.5 میلیون هکتار جنگل دست کاشت در کشور وجود دارد که 300 هزار هکتار آن در استان اصفهان جای گرفته است.
بر اساس اعلام کارشناسان منابع طبیعی، وسعت بیابان های ایران 20 درصد مساحت کشور است در حالی که این رقم در اصفهان به 30 درصد می رسد.
بیابان های اصفهان بیشتر در نیمه شرقی این استان واقع است، همچنین استان اصفهان دارای 70 هزار هکتار جنگل است که بیشتر این جنگل ها در مناطق سمیرم و فریدونشهر می باشد.