بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان - طرح تحقیقاتی " تعیین نیاز آبی رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی برای استمرار کارکردهای اکولوژیک آنها " با همکاری دانشگاه های صنعتی اصفهان و شهرکرد به پایان رسید.
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: این طرح دی ماه 93 بوسیله دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان و با همکاری دانشگاه شهرکرد آغاز شد و در روزهای اخیر به پایان رسید.
کیوان نعمتی روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: با وجود سابقه نیم قرنی احداث سد زاینده رود، در دو دهه اخیر حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی در بسیاری مواقع تامین نشده است، بنابراین در جهت تخصیص صحیح آب در حوضه مذکور در وهله اول نیاز به تدوین یک برنامه مدون بود.
وی افزود : لازم بود در این تحقیق نه تنها حقابه بخشهای مختلف از جمله رودخانه و تالاب مشخص شود بلکه این برنامه مورد قبول تمامی بخش های مصرف کننده آب رودخانه نیز باشد و نبود چنین برنامه ای بیشترین آسیب را محیط زیست رودخانه، تالاب و همچنین کشاورزان در مواقع کم آبی و بحران وارد ساخته است.
نعمتی ضمن اشاره به قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب های کشور افزود: با تصویب قانون مذکور، تامین نیاز آبی زیست محیطی تالاب های کشور ضمانت قانونی و اجرائی بهتری یافته و طبق این قانون سازمان حفاظت محیط زیست مکلف شده نیاز آبی زیست محیطی را تعیین و وزارت نیرو مکلف به تامین آب است.
وی گفت: در طرح تحقیقاتی که توسط تیم علمی از دانشگاه صنعتی اصفهان با همکاری دانشگاه شهرکرد انجام شده است، پهنه بندی یا (بازه بندی) حوضه گاوخونی بر اساس اطلاعات مختلف حاصل از مطالعات پایه و داده های مکانی، هیدرولوژی، اقلیم و مطالعات زیستمندان، کیفیت آب بر اساس شاخص های زیستی، هیدرولوژیک، ریخت شناسی رودخانه، فرسایش و رسوب گذاری، منابع و مصارف آب، کاربری و پوشش اراضی حاشیه رودخانه و تغییرات آن تعیین شد.
وی اضافه کرد: با جمع بندی نتایج و تلفیق پهنه بندی های ارائه شده در بخش های مختلف طرح، پهنه بندی نهایی رودخانه و تالاب جهت ارائه راهکارهای مدیریتی و سناریوهای تخصیص آب انجام و در نهایت هفت پهنه بندی مدیریتی به دست آمد.
نعمتی ضمن اشاره به روش ترکیبی شبیه سازی فیزیکی زیستگاه بر اساس نیازهای زیستی گونه های ماهی شاخص و تامین کیفیت آب، در خصوص برآورد جریان زیست محیطی مورد نیاز رودخانه و تالاب جهت تامین کارکردهای بوم شناختی افزود : بر اساس نتایج حاصل از روش ترکیبی، میزان دبی جریان زیست محیطی برای بازه های 1 تا 5 شامل بالادست زاینده رود تا سد آبشار 10 مترمکعب بر ثانیه، بازه 6 شامل سد آبشار تا ورزنه 7 متر مکعب بر ثانیه و بازه 7 شامل تالاب گاوخونی 5/5 متر مکعب بر ثانیه به دست آمده است.
رئیس اداره پژوهش و فناروی حفاظت محیط زیست استان اصفهان افزود: با توجه به نتایج بدست آمده و مشکلات مصارف آب رودخانه، راهکارهای تامین نیاز زیست محیطی در قالب 6 سناریوی مدیریتی ارائه شد به طوری که در شرایط نرمال (سناریوی اول) نیاز زیست محیطی بازه های 5، 6 و 7 به ترتیب 57.315، 90.220 و 25.173 میلیون متر مکعب در سال برآورد شد که با اعمال مدیریت بر روی مصارف آب قابل تامین است.
وی گفت: همچنین در بدترین شرایط (کاهش آورد طبیعی حوضه به میزان 25 تا 50 درصد- سناریوی ششم) امکان تامین حقابه تالاب به میزان 50 تا 60 درصد وجود دارد.
نعمتی اضافه کرد: بر اساس مطالعه انجام شده در سخت ترین شرایط اقلیمی حوضه و حجم ذخیره آب پشت سد برای تامین شرایط زیستی در بازه پنج رودخانه لازم است جریان پیک با دبی حداقل 10 متر مکعب بر ثانیه در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت و در ماه های دیگر حداقل 3 متر مکعب بر ثانیه در جریان باشد.
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: همچنین در بازه 6 رودخانه در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت حداقل 10 متر مکعب بر ثانیه و در ماه های دیگر حداقل 2 متر مکعب بر ثانیه در جریان است.
وی افزود: در بازه هفت نیز به خاطر زمستان گذرانی پرندگان در تالاب گاوخونی و اهمیت حضور پرندگان مهاجر، پیک ورودی آّب به تالاب برای ماه های آبان، آذر و دی حداقل 8 متر مکعب بر ثانیه و در مابقی ایام سال حداقل 1 متر مکعب بر ثانیه در جریان باشد.
رئیس اداره پزوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان در پایان گفت: امید است در آینده نزدیک با راه اندازی مرکز هماهنگی پایش و آینده پژوهی رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی و هم افزایی کلیه دستگاه های ذیربط به خصوص وزارت نیرو جهت حل مسائل و مشکلات حوضه گاوخونی گام های عملی موثری برداشته شود.
زاینده رود از ارتفاعات چلگرد در چهار محال و بختیاری و کوه های فریدونشهر در غرب استان اصفهان به شکل رودهای کوچک از هم جدا سرچشمه گرفته و پس از درآمیختن در دریاچه سد زاینده رود به صورت رودخانه ای واحد به سمت اصفهان و تالاب گاوخونی جاری می شود.
زاینده رود در سال های اخیر به دلیل کاهش منابع آبی و نیز افزایش مصرف در منطقه پائین دست خشک شده است.
تالاب گاوخونی در صورت خشکی کامل به یکی از کانون های بالقوه تولید ریزگرد در منطقه میانی کشور بدل می شود که می تواند سطح گسترده ای را تحت تاثیر قرار دهد.
8114 /6022