بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان- بیماری دیابت همچنان در سایه کم تحرکی، زندگی ناسالم و نبود قوانین بازدارنده مربوط به سرعت در حال پیشروی است که در صورت بی توجهی به این معضل روزافزون به زودی خسارتهای اجتماعی و اقتصادی و روحی جبران ناپذیری بر جامعه وارد می کند.
به گزارش ایرنا، دیابت یا بیماری قند (Diabetes Mellitus) یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است، در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌ رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده است، اضافه وزن و چاقی، کم تحرکی، تغذیه نامناسب و استعمال دخانیات و مواد مخدر از عوامل ابتلا به این بیماری می باشد.
نرخ شیوع دیابت در دنیا در سال 1984 حدود 4.5 درصد بوده و در سال 2014 به 8.5 درصد رسیده است، این بیماری در کشورمان نیز همین سیر صعودی را داشته است ، بر اساس آمار موجود بیشترین شیوع دیابت با شیب تند در بین کشورهای خاورمیانه است.
در زمان حاضر حدود 10.9 درصد از جمعیت 80 میلیونی کشورمان به این بیماری که به مرگ خاموش نام می برند، مبتلا هستند در حالی که نرخ شیوع آن در سال 1389 حدود هشت درصد گزارش شده بود.
میزان شیوع دیابت در جمعیت بالای 25 سال استان بیش از پنج میلیونی اصفهان 11.7 درصد اعلام شد و میزان اضافه وزن و چاقی در بین دانش آموزان نیز از 14 درصد در سال 84 به 21 درصد در سال 95 رسیده است و این روند روز افزون است.
برخی از پزشکان معتقدند 80 درصد موارد دیالیز و بسیاری از سکته های قلبی و مغزی، نابینایی و قطع عضو مربوط به بیماران دیابت است که باید مردم هشدارهای لازم را در این زمینه دریافت کنند.
کارشناسان، تغییر الگو و سبک زندگی، تغذیه ناسالم، کم تحرکی، اضافه وزن، مصرف دخانیات و سیگار، سابقه فامیلی مثبت، مسائل اجتماعی و فرهنگی، جدی نگرفتن آموزش ها و نبود نظارت کافی بر اجرای قوانین و آیین نامه های موجود را از جمله دلایل شیوع بیماری دیابت در کشور برشمردند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان 'راهکارهای جلوگیری از افزایش دیابت در جامعه' با حضور رامش حسینخانی مسوول پیشگیری و کنترل دیابت مرکز بهداشت و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، احمد نیلفروشان مدیرعامل انجمن خیریه دیابت اصفهان، مریم ناجی کارشناس اداره سلامت شهرداری اصفهان و الهام عابدی مسوول بخش آموزش خیریه دیابت اصفهان به بررسی شیوع این بیماری و جوانب مختلف آن پرداختند.
آنان اطلاع رسانی و ارائه آموزش های بیشتر از روش های مختلف از جمله رسانه ها، نظارت بیشتر بر قوانین و آیین نامه های موجود مانند ورزش کارکنان در اداره ها و جلوگیری از عرضه مواد غذایی ناسالم در بوفه های مدارس و تعیین مالیات برای مواد غذایی که زمینه ابتلا به دیابت را افزایش می دهد مانند غذاهای فوری(فست فود) را از مهمترین راهکارها برای جلوگیری از افزایش دیابت ذکر کردند.
** اجرای روش های تشویقی در سیاست های پیشگیرانه، ضروری است
مسوول پیشگیری و کنترل دیابت مرکز بهداشت استان اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت: سازمان بهداشت جهانی برای کاهش بیماری های غیر واگیر چند هدف اصلی را تا سال 2030 میلادی تعیین کرده که شامل کاهش 25 درصدی بیماری های قلبی و عروقی، افزایش 30 درصدی تحرک در میان مردم، کاهش 30 درصدی مصرف سیگار و نمک، کاهش 30 درصدی فشار خون و ثابت نگه داشتن نرخ شیوع دیابت، اضافه وزن و چاقی ( بدون درصد تغییر) است.
رامش حسینخانی با اشاره به اینکه بیشترین شیوع دیابت با شیب تند در بین کشورهای خاورمیانه است، افزود : مردم کشورهای در حال توسعه و افرادی که از نظر اقتصادی در سطح متوسط و کمتر قرار دارند نسبت به دیگران بیشتر درگیر این بیماری هستند.
این پزشک با بیان اینکه نرخ شیوع دیابت در دنیا در سال 1984 حدود 4.5 درصد بوده و در سال 2014 به 8.5 درصد رسیده است، تصریح کرد: این بیماری در کشورمان نیز همین سیر صعودی را داشته به طوریکه از هشت درصد در سال 89 به 10.9 درصد در سال 95 رسیده است.
وی میزان شیوع دیابت در جمعیت بالای 25 سال استان اصفهان را 11.7 درصد اعلام و تاکید کرد: میزان اضافه وزن و چاقی در بین دانش آموزان نیز از 14 درصد در سال 84 به 21 درصد در سال 95 رسیده است.
حسینخانی مهمترین عوامل خطر در ابتلا به دیابت را اضافه وزن و چاقی، تغذیه ناسالم، کم تحرکی، استعمال سیگار و قلیان، اضطراب، سابقه فامیلی مثبت و افزایش سن ذکر و خاطرنشان کرد: با پیشرفت جوامع و افزایش استفاده از فناوری های جدید، بیماری های غیر واگیر مانند دیابت رشد یافته است.
وی با بیان اینکه سال 94 تفاهم نامه ای بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با 12 وزارتخانه دیگر بمنظور همکاری این دستگاه های اجرایی در مقوله بهداشت منعقد شد، ادامه داد : نهادهایی مانند آموزش و پرورش، صدا و سیما و شهرداری ها در کارگروه سلامت امنیت غذایی هر استان، عضو و مکلف به اجرای مصوبه های آن هستند.
حسینخانی با تاکید بر اینکه راهکار اساسی برای از بین بردن کم تحرکی دانش آموزان، تشویق آنها به ورزش بیشتر است، اضافه کرد : دانش آموزان روزانه باید یک ساعت و بزرگسالان نیم ساعت ورزش کنند.
وی میزان استاندارد تماشای تلویزیون یا رایانه در یک شبانه روز برای کودکان و نوجوانان را 2 ساعت اعلام و تصریح کرد : این رقم در کشورمان چهار ساعت و 2 برابر استاندارد جهانی است که باید اصلاح شود.
این پزشک، تغییر رفتار و سبک زندگی را برای پیشگیری از دیابت، ضروری دانست و گفت: آموزش های بسیاری در مدارس ارائه شده اما آنچه که باید، اتفاق نیفتاده زیرا هنوز بسترها فراهم نیست.
مسوول پیشگیری و کنترل دیابت مرکز بهداشت اصفهان با تاکید بر اینکه تغییر رفتار به سختی شکل می گیرد، بیان کرد: برای این کار همه باید با هم بسیج شوند.
حسینخانی با بیان اینکه باید تحرک دانش آموزان و کارمندان، افزایش و نظارت بر فروشگاه های مواد غذایی مدارس افزایش یابد، تصریح کرد: قوانین و آیین نامه های بسیاری در این زمینه وجود دارد اما مشکل اصلی در نبودن نظارت کافی است که این موارد تا چه میزان اجرایی می شود.
وی با تاکید بر ضرورت نظارت، بازرسی و ارزشیابی درباره چگونگی اجرای قوانین موجود افزود: بسیاری از اداره ها، مصوبه هایی مانند توزیع میان وعده سالم مانند میوه را اجرا نمی کنند اما ناظری برای آن وجود ندارد.
وی با بیان اینکه این قوانین نیاز به پیشتوانه اجرایی دارد، تصریح کرد: باید مشخص شود که آیا اجرای این قوانین، الزام است یا در صورت اجرا نشدن، جرم تلقی می شود.
این پزشک، استفاده از روش های تشویقی را برای اجرای قوانین بسیار موثر دانست و گفت: در برخی کشورهای پیشرفته به کارمندان بابت ورزش، اضافه کار تعلق می گیرد زیرا به فکر روحیه بهتر برای کارکنان و بهره وری بیشتر از آنها هستند در واقع یک بازی بُرد - بُرد انجام می شود.
به گفته وی در کشورمان می توانیم از چنین روش هایی استفاده کنیم به عنوان مثال برای برخی مواد غذایی مانند شیرینی و غذاهای سریع (فست فود) مالیات در نظر گرفته شود و از طرفی با اتخاذ تدابیری، قیمت میوه کاهش یابد.
حسینخانی همچنین با اشاره به برنامه های غربالگری مرکز بهداشت اصفهان، اظهارداشت: ما در حال غربالگری 2 میلیون و 200 هزار نفر بالای 30 سال در استان هستیم که پیش بینی ما برای شناسایی بیماران دیابتی از بین آنها 270 هزار نفر و افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری 420 هزار نفر است.
وی با بیان اینکه خدماتی مانند مشاوره تغذیه و مراقب سلامت به بیماران شناسایی شده در خانه ها و پایگاه های بهداشت ارائه می شود، افزود : مشکل بزرگ این است که بسیاری از افراد شناسایی شده برای زیر پوشش قرار گرفتن خدمات مراقبت سلامت به مراکز بهداشت مراجعه نمی کنند.
حسینخانی، میزان مراجعه مردان به مراکز بهداشتی را کمتر از زنان دانست و گفت : آنها به دلایلی مانند مشغله کاری چندان پیگیر مسائل و مشکلات بیماری خود نمی شوند شاید به همین دلیل میزان مرگ و میر آنها بویژه در بیماری های قلبی و عروقی بیشتر از زنان است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از بیماران دیابت زیر پوشش بیمه نیستند، تاکید کرد که لازم است سازمان های بیمه گر، نگاه دیگری به این بیماران و مشکلات آنها داشته باشند.
** آلودگی هوا در رشد دیابت تاثیر دارد
مدیر عامل موسسه خیریه دیابت اصفهان در این میزگرد ایرنا شیوع دیابت در جوامع در حال توسعه مانند ایران را به سونامی تشبیه کرد و گفت: تحرک نداشتن و غذای ناسالم نقش بسزایی در ابتلا به این بیماری دارد.
احمد نیلفروشان ، رشد فروشگاه های مواد غذایی سریع (فست فود) در شهرها را قارچ گونه و بی رویه توصیف و اضافه کرد: بسیاری از آنها از مواد غذایی ناسالم مانند روغن نامناسب استفاده می کنند که مرکز بهداشت باید نظارت بیشتری بر آنها داشته باشد.
مدیرعامل موسسه خیریه دیابت، آلودگی هوا بویژه در شهرهای صنعتی را یکی از عوامل شیوع دیابت خواند و تصریح کرد: لازم است دولت برای رفع این معضل، اقدام بیشتری کند و کارخانه های صنعتی به استفاده از فیلترهای تصفیه هوا ملزم شوند.
نیلفروشان با بیان اینکه جاری بودن آب در رودخانه زاینده رود نقش بسزایی در آرامش مردم شهر و پاکی هوای آن داشت، ادامه داد : اکنون پساب های فاضلاب شهری و صنعتی و گرد و غبار ناشی از خشکسالی باعث ایجاد معضل های زیادی شده است.
وی با بیان اینکه با دیابت در صورت کنترل آن می توان زندگی کرد، گفت: این کار نیاز به فرهنگسازی بیشتر برای تکرار عادت های خوب دارد به عنوان مثال در پذیرایی ها کمتر از شیرینی و بیشتر از میوه استفاده شود.
وی ساختن بیمارستان ها و دستگاه های دیالیز بیشتر را راهکار حل معضل دیابت ندانست و اضافه کرد: آموزش های لازم درباره این بیماری باید از دوره ابتدایی وارد کتاب های درسی دانش آموزان شود.
وی تغییر سبک زندگی را در شیوع دیابت موثر خواند و گفت: در سال های گذشته بیشتر دانش آموزان مسیر خانه تا مدرسه را پیاده روی می کردند اما اکنون بیشتر آنها از سرویس استفاده می کنند.
مدیرعامل موسسه خیریه دیابت اصفهان با اشاره به اعتبارات ورزشی اداره های دولتی، گفت: در بسیاری موارد این اعتبارات پرداخت نمی شود.
نیلفروشان، یکی از اصول مدیریت را کنترل و نظارت دانست و ادامه داد : این موضوع در کشورمان کمرنگ شده و لازم است صنوف مختلف درباره آن آموزش ببینند.
به گفته وی به عنوان مثال برای راه اندازی مجدد چایخانه ها و عرضه قلیان مباحثی مانند اشتغالزایی مطرح شد اما باید به این نکته توجه کرد که اشتغالزایی برای چند نفر به قیمت از بین رفتن سلامتی بخشی از جامعه تمام می شود.
وی اظهارداشت: در کشوری مانند آلمان، اداره های بیمه برای بیمه شدگان خود امکان استفاده رایگان از استخر را فراهم می کنند تا با ارتقای سلامتی در بین آنها، هزینه های درمان را کاهش دهند یا در کشوری مانند فنلاند مالیات زیادی برای شیرینی فروشی ها در نظر گرفته شده است.
نیلفروشان با تاکید بر اینکه برای رفع سونامی دیابت باید همه مردم از رییس جمهوری گرفته تا افراد عادی وارد کار شوند، گفت : اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، آینده فرزندان ما در معرض خطر بسیاری است.
مدیرعامل موسسه خیریه دیابت اصفهان با بیان اینکه دیابت برای بیماران افسردگی بهمراه دارد، افزود: 80 درصد موارد دیالیز و بسیاری از سکته های قلبی و مغزی، نابینایی و قطع عضو نیز مربوط به این بیماران است و باید مردم هشدارهای لازم را در این زمینه دریافت کنند.
** برخی سودجویی ها مانع حل مشکلات دیابت می شود
کارشناس اداره سلامت شهرداری اصفهان متعقد است که آنچه باید درباره دیابت اطلاع رسانی می شده، انجام گرفته و کمتر کسی است که اطلاعاتی در این زمینه نداشته باشد.
مریم ناجی با اشاره به عوامل خطرساز دیابت افزود: باید بررسی شود که متولی این عوامل چه کسانی هستند و مسائلی مانند صنایع غذایی، کنترل ترافیک یا تولید خودرو چگونه با توجه به این موارد، مدیریت می شود.
وی با تاکید بر اینکه تا زمانیکه بحث سودجویی مطرح باشد این مشکلات حل نمی شود، تصریح کرد: اگر حمل و نقل عمومی توسعه یابد و به هر شکلی استفاده از خودروی شخصی، محدود شود مردم خود به خود تحرک بیشتری پیدا می کنند.
ناجی با طرح این سوال که چرا متولیانی مانند شهرداری زود به زود برای واحدهایی مانند غذاهای سریع (فست فود) مجوز صادر می کنند، اضافه کرد: باید از متولیان امر تقاضا کنیم تا بحث حمل و نقل و ترافیک شهری را ساماندهی کنند تا بخشی از مسائل موجود حل شود.
وی تاکید کرد: تا زمانیکه تفکر سودجویی وجود دارد، اهداف و تلاش های وزارت بهداشت، خیریه های فعال، رسانه ها، اداره توسعه سلامت شهرداری و سایران به نتیجه دلخواه و مطلوب نمی رسد.
ناجی با بیان اینکه هر نهادی یک واحد نظارت دارد، تصریح کرد: باید بحث های سلیقه ای و رانتی کنار گذاشته شود تا نظارت ها نیز بهتر و دقیق تر صورت گیرد.
این کارشناس، جایگاه آموزش و پیشگیری برای کاهش بیماری دیابت را ضروری خواند و تصریح کرد: همکاری همه دستگاه های اجرایی نیز برای این موضوع لازم است.
وی به فعالیت 15 خانه سلامت در مناطق شهرداری اصفهان اشاره و اضافه کرد: هریک از این خانه ها، 12 تا 22 کانون سلامت در محله ها را زیر پوشش دارند و رابط قدرتمندی بین شهرداری و ساکنان یک محله در زمینه مسائل بهداشتی و سلامت هستند.
** بیمه ها، بیماران دیابت را بیشتر پوشش دهند
مسوول بخش آموزش خیریه دیابت اصفهان نقش معلمان و مدارس را درباره اطلاع رسانی از دیابت بیشتر از پدران و مادران دانست و گفت: لازم است معلمان و دبیران مدارس آموزش های خوبی در این زمینه ببینند تا بتوانند آنها را به دانش آموزان منتقل کنند.
الهام عابدی، اتخاذ برخی راهکارها مانند ملزم کردن کارمندان به چند دقیقه پیاده روی در زمان کار و تبلیغ میان وعده های سالم بویژه در برنامه های تلویزیونی را ضروری خواند و افزود : آموزش غیر مستقیم در این زمینه مهم است.
عابدی با اشاره به این ضرب المثل که " مرگ مال همسایه است" توضیح داد: بسیاری از مردم تصور نمی کنند که بیماری که اکنون روی تخت دیالیز خوابیده است، زمانی مانند خود آنها زندگی می کرده و این بیماری در کمین آنهاست.
وی یکی از مشکلات بیماران دیابتی را هزینه های درمان آنها برشمرد و اضافه کرد: بیمه ها بخشی از داروها را تامین می کنند.
عابدی با اشاره به درخواست بیمه شدن سر سُرنگ انسولین و سایر تجهیزات موردنیاز بیماران دیابتی تصریح کرد: با این موضوع تا کنون موافقت نشده است
وی ادامه داد: اگر بیمه ها این موارد را پوشش دهند، درمان بیماران دیابتی بهتر و کاملتر انجام می شود و به جاهای سخت و حاد نمی رسد.
این کارشناس تاکید کرد: اگر بیماری دیابت با زیر پوشش قرار گرفتن تجهیزات درمانی آن توسط بیمه در مراحل اولیه درمان شود، علاوه بر کاهش آسیب های روحی و روانی بیمار، هزینه های درمانی کمتر می شود.
به گفته عابدی پس از بازگشت تحریم های ناعادلانه، مشکلاتی برای واردات و تامین برخی تجهیزات مورد نیاز بیماران دیابتی از جمله پُمپ انسولین به وجود آمد به طوریکه تعداد کودکان زیر پوشش خیریه دیابت اصفهان که از این پمپ برای درمان راحت استفاده می کردند از 350 به 150 بیمار کاهش یافت.
وی متوسط هزینه یک بیمار دیابتی با توجه به روزی دست کم چهار بار تزریق انسولین و آزمایش قند خون، رفتن به آزمایشگاه، ویزیت پزشک و خرید تجهیزاتی مانند سر سُرنگ و نوار تست قند خون در هر ماه را حدود پنج میلیون ریال ارزیابی و تصریح کرد: اگر مساله بیمه برای بیماران دیابتی برطرف شود، بسیاری از مشکلات آنها حل خواهد شد.
3011/6026/