بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان- فرماندار فریدن به پیشینه تاریخی و فرهنگی این منطقه اشاره کرد و گفت: فریدن به دلیل برخورداری از تنوع قومی و زبانی از دیرباز تا کنون به عنوان سرزمین شش قوم شهرت داشته ؛ از این رو نماد و الگوی همزیستی پیروان ادیان توحیدی در غرب اصفهان نیز به شمار می رود.
  سید تقی معین الدینی در دیدار با اسقف اعظم ارامنه به مناسبت سال نو میلادی در کلیسای وانک، افزود: در طول تاریخ، مردم جهان شاهد جنگ های متعدد عقیدتی یا قومیتی بوده اند اما زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی در ایران و از جمله اصفهان زبانزد بوده است.
به گفته وی مسیحیان، کلیمیان، زرتشتیان و اهل سنت استان اصفهان، در کنار ساکنان شیعه این خطه، زندگی مسالمت آمیزی را سپری می کنند که این روابط حسنه می تواند به عنوان یک الگو، بازتاب جهانی پیدا کند.
فرماندار فریدن ادامه داد : ایران از معدود کشورهای کم تنش چند فرهنگی به لحاظ زبان، دین و مذهب است.
معین الدینی وجود پیروان ادیان توحیدی در استان اصفهان را فرصت مناسبی برای بررسی نقاط مشترک بین این ادیان دانست و با اشاره به پیشینه تاریخی فریدن در همزیستی با ارامنه افزود: مردم فریدن از دیر باز تا اکنون تعامل مثبت و دوستانه با اقلیت های مذهبی داشته اند.
به گفته وی ارامنه در بسیاری از روستاهای فریدن سکونت داشتند و اکنون برخی ارامنه در این شهرستان روزگار می گذرانند.
معین الدینی خاطرنشان کرد: این پیشینه و آثار به جای مانده از آن، فرصت بی نظیری برای تعامل دوسویه و استفاده از ظرفیت های فرهنگی نهفته در آن است.
در این دیدار تعدادی از دهیاران روستاهای فریدن( که نمادها و نشانه های زندگانی ارامنه در آن ها وجود دارد) به بیان ظرفیت های این بخش پرداختند و برهمکاری و مشارکت با ارامنه به ویژه درراستای توسعه گردشگری درون استانی تاکید کردند.
بخشدار بخش مرکزی فریدن، کلیساها و آیین های باستانی ارامنه را جزو جاذبه های گردشگری دانست که با مدیریت صحیح، رونق گردشگری منطقه و استان را به دنبال خواهد داشت.
ایزد ابوالحسنی به همجواری دوستانه مردم فریدن با اقلیت های دینی اشاره کرد و افزود: خشکسالی های اخیر و رکود برخی شغل ها مانند کشاورزی، افزایش بیکاری در منطقه فریدن را به دنبال داشته است که در صورت استفاده بهینه از ظرفیت های گردشگری به ویژه درروستاها می توان به چشم انداز مطلوبی از توسعه رسید.
به گفته وی دهیاران به عنوان موتور محرکه اشتغال روستایی از ظرفیت عظیمی برای افزایش تعاملات فرهنگی و جذب گردشگر به سوی روستا برخوردار هستند.
بخشدار مرکزی فریدن با بیان اینکه احترام به ادیان و عقاید دیگر، یکی از اساسی‌ترین ریشه‌های فرهنگ اسلامی - ایرانی است ، خاطر نشان کرد: در چهار دهه اخیر تبلیغات گسترده جهانی منفی علیه ایران و انقلاب اسلامی انجام شده که تاریخ پرسابقه همزیستی مسالمت‌ آمیز بین ادیان درایران را نشانه رفته است، بنابراین تمرکز بر اشتراکات و پیوندهای ادیان ضروری است.
مسوول نمایندگی میراث فرهنگی فریدن در این دیدار گفت: فریدن به واسطه همزیستی با پیروان ادیان مختلف از ظرفیت های متنوع گردشگری قومی- اقلیتی برخوردار است.
محمود سلیمی افزود: میراث فرهنگی نسبت به شناسایی، حفظ و ترمیم آثار تاریخی به جای مانده از تاریخ ارامنه اهتمام جدی داشته و صدور تاریخ و فرهنگ این بناها را در اولویت اصلی برنامه های خود قرار داده است.
پیشوای مذهبی ارامنه اصفهان و جنوب ایران، این دیدار را بی نظیر و مایه مسرت قلمداد و بر ضرورت افزایش تعامل مستمر و دوسویه تاکید کرد.
به گفته وی برای نخستین بار است که هیاتی بلند پایه از شهرستان فریدن اصفهان به همراه همه عواملی که به نوعی به فرهنگ و تاریخ اقلیت ها متصل هستند در قالب دیدار رسمی به نزد وی آمده اند.
اسقف سیپان کاشجیان افزود: همزیستی مسالمت آمیز از ارزش های مهم جامعه ارامنه است.
وی برای مردم ایران و جامعه ارامنه شادی و سلامت آرزو و اضافه کرد: وجود مذاهب، ادیان، اقوام و فرهنگ های مختلف با صلح و آرامش در کشور نمود عینی امینت و وحدت است.
 در این دیدار با توجه به درپیش بودن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب، یاد و خاطره وارطان آبراهامیان ، شهید ارمنی دفاع مقدس ، متولد روستای سینگرد بخش مرکزی شهرستان فریدن گرامی داشته شد.
بازدید از کلیسای وانک و موزه ارزشمند آن از برنامه های دیگری بود که در حاشیه این دیدار به اجرا در آمد.
تبادل هدایایی از سوی پیشوای مذهبی ارامنه اصفهان و مسوولان فریدن نیز از دیگر برنامه های این دیدار فرهنگی بود.
بر اساس اسناد موجود، شهید وارطان(وارتان) آبراهامیان فرزند ارشد خانواده "نرسِس" و "آروسیاک" در اولین روز از بهار سال 1339 در روستای سینگرد از توابع شهرستان فریدن استان اصفهان چشم به جهان گشود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خود را به اداره نظام وظیفه معرفی و سپس به خدمت مقدس سربازی اعزام و در تیپ سه لشگر یک پیاده مرکز؛ مشغول به خدمت شد. او پس از طی دوره آموزشی و پیش از آن که مدت مرخصی او به پایان برسد در اول آبان ماه 1358 در منطقه کردستان، پا به پای سربازان سرفراز کشورمان در مبارزه با ضد انقلاب به شهادت رسید. پیکر پاک این شهید، بعد از انتقال به اصفهان و انجام تشریفات مذهبی با بدرقه صدها تن از اهالی ارمنی جلفای اصفهان و همشهریان مسلمان، در اصفهان به خاک سپرده شد.
به گفته مورخان، مهاجرت‌ ارامنه‌ به ایران در دوره صفویه در چند نوبت‌ صورت‌ گرفت‌ و در هر بار گروهی‌ از ارامنه‌ به‌ اصفهان‌ و مناطق‌ شمالی‌ ایران‌ انتقال‌ یافتند. در زمان صفویان این منطقه عمران و آبادی بیشتری یافت . در این زمان شاه عباس ارمنیان را از ارمنستان کوچ داده و در برخی از مناطق ایران از جمله درفریدن ساکن نمود.ارامنه ای که به اصفهان کوچانده شدند به مرور زمان و بنا به دلایلی نامعلوم از جمله مقابله با قوم غارتگر لر به منطقه فریدن مهاجرت کردند و در زمین های بایر و کشت خیز این منطقه ساکن شدند.
ارمنی هایی که به فریدن مهاجرت کردند به دلیل آن که کشاورزان قابلی بودند برای گذران زندگی خود به شغل کشاورزی روی آوردند و از زمین های بایر و حاصل خیز این منطقه استفاده کردند. گروهی از ارمنیان که در اصفهان ماندگار شدند حدود سه هزار خانوار ارمنی بودند که در کنار زاینده رود، خانه گزیدند و محله جلفا را پایه گذاری کردند.
کارشناسان تاریخ می گویند، ارمنی ها بعد از آنکه از منطقه فریدن مهاجرت کرده به اصفهان و یا خارج از کشور رفتند و تنها در برخی روستاها از جمله خویگان علیا( شهرستان فریدونشهر) و خویگان سفلی(شهرستان فریدن) و روستاهای زرنه، سنگباران، میلاگرد، شابولاق، نماگرد، غرقن، سواران، قلعه ملک، هزار جریب ، بیجگرد، خنگ، دهسور و چاوش آباد ساکن شدند. در زمان حاضر تنها خویگان های علیا، سفلی، زرنه و غرغن ارمنی نشین است.
همچنین در زمان حاضر بزرگترین قبرستان ارامنه در روستای نماگرد فریدن وجود دارد و کلیساهای روستاهای سواران، غرغن و سینگرد نمادهای به جای مانده تاریخی اقلیت های مذهبی در این منطقه است.
غرغن نام روستایی از توابع بخش مرکزی فریدن در استان اصفهان است که در فاصله 16 کیلومتری از مرکز شهرستان فریدن، قرار دارد.ساکنان اصلی این روستا ارامنه‌ای بودند که در زمان صفویان به فریدن بزرگ کوچانده شدند.نام این روستا نیز واژه‌ای ارمنی است و بسیاری از عناوین مزارع و باغات روستا نیز ارمنی است.
کلیسای سنت نشان یکی از آثار تاریخی روستای غرغن است که در 22 آبان 1386 با شماره ثبت 19862 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این کلیسای زیبا و تاریخی که مربوط به اواخر دوره قاجار است؛ هر سال در مناسبت های مختلف آئین مسیحیت، پذیرای خیل عظیمی از هموطنان مسیحی است.
یکی از نکات برجسته زیست ارامنه در غرب استان، تولد میناسیان پژوهشگر، کتاب‌شناس، تاریخ نگار و مترجم ایرانی در سال 1299 در روستای ارمنی‌نشین خویگان این منطقه است.
شاخص‌ترین اثر میناسیان در زمینه تاریخ نگاری، کتاب " تاریخ سیصد و پنجاه ساله ارامنه فریدن" است که در سال 1362 از طرف انجمن ادبی "گروگ ملید" در بیروت به چاپ رسید، او در این کتاب که نگارش آن ده سال به طول انجامید، موفق شد اسناد و مدارک بایگانی شده سیصد و پنجاه ساله کلیسای وانک را گردآوری و تنظیم کند.
فریدن با تمدن هفت هزارساله و پیشینه غنی تاریخی ازظرفیت قابل توجهی برای گردشگری فرهنگی برخوردار است.
این شهرستان با 2 شهر و 28 روستا در 140 کیلومتری غرب استان واقع است.
6026/9861