بزرگنمايي:

پیام سپاهان - روزنامه اصفهان زیبا در ستون یادداشت امروز خود مطلبی را با عنوان " رد پای ابن سینا در مسجد شیخ لطف الله!" به قلم مهرداد موسوی خوانساری منتشر کرد.
در این مطلب آمده است: امروزه نام ابن سینا با شهر همدان گره خورده است. مقبره زیبای این حکیم و دانشمند بزرگ تاریخ ایران در همدان باعث شده بخش مهمی از زندگی او در اصفهان نادیده گرفته شود. در حقیقت ابن سینا مهمترین کتاب هایش مثل «شفا» را در اصفهان تمام کرده است. کتاب های «دانش نامه علائی» و «کتاب الانصاف» نیز در همین دوره15ساله اقامتش در اصفهان تالیف شده. در کنار منابع تاریخی که وفات ابن سینا را در شهر همدان نوشته اند، برخی از منابع مانند تاریخ ابن اثیر مدفن او را در شهر اصفهان ثبت کرده اند. ابن سینا کجا، مسجد شیخ لطف الله کجا!
بر اساس مستندات تاریخی، آن15سالی که ابن سینا در اصفهان زندگی می کرده در محله ای به نام کوی گنبد یا تحت گنبد اقامت داشته و مقبره او نیز احتمالا باید در همین محله باشد. استاد همایی دو مکان را با این عنوان در اصفهان شناسایی کرده است. یکی همین کوچه ای است که امروزه در خیابان ابن سینا قرار دارد و بنای گنبدی شکل مدرس ابن سینا در آن قرار دارد. روایت های محلی از وجود قبر ابن سینا در گنبد خانه مدرس خبر می دهد. مصلح الدین مهدوی به نقل از قدیمی های محله می گوید سال ها پیش مزار ابن سینا برای تبدیل شدن این گنبدخانه به زورخانه تخریب شد و از بین رفت.
استاد همایی هم نوشته...«:تا حدود نوزده سال قبل یعنی سنه1350ه.ق بطوری که نگارنده و سایر اهالی اصفهان به خاطر داریم قبری در وسط بقعه زیر گنبد بود که عامه آن را مرقد ابوعلی سینامی گفتند و معلوم نشد که دست کدام غاصب تبهکار اثر قبر را محو کرد». اصفهان دوره آل بویه که ابن سینا در آن زندگی می کرده، در اطراف مکان فعلی خیابان ابن سینا و محله دردشت گسترده بوده اما در قدمت هزارساله گنبد مدرس ابن سینا جای تردید وجود دارد. اما استاد همایی مکان دومی را در اصفهان با نام تحت گنبد شناسایی کرده که واقعا به فکر کسی نمیرسد! همایی نوشته...«:اطراف مسجد شیخ لطف الله را مستوفی ها محله تحت گنبد نوشته اند... در همین محل مقبره ای به اسم ابوعلی سینا در سردابه مجللی بود» استاد همایی این مقبره را در مدرسه ای معروف به خواجه ملک واقع در سمت شمال مسجد شیخ لطف الله شناسایی کرده که البته امروزه دیگر از این مدرسه نشانی باقی نمانده است. او جای دیگری نوشته:«یک روایت دیگر از مشایخ اصفهان شنیدم... به این قرار که در محل حوضخانه و چاه و منبع فعلی مسجد شیخ لطف الله که متعلق به مدرسه خواجه های قدیم بود و مرحوم حاج آقا جمال الدین مسجد شاهی، امام جماعت مسجد این قسمت را از مدرسه خواجه ها گرفت و برای مسجد شیخ لطف الله حوضخانه و چاه و منبع ساخت...گفتند در این محل چون حفر کردند به سرداب های عظیم قدیم برخوردند که در وسط سردابه قبری مجلل با سنگ لوح قدیمی پیدا شد که متعلق به شیخ الرئیس ابوعلی سینا بود و معلوم نشد که آن سنگ لوح را چه کردند. شاید در بنای چاه و منبع و حوضخانه به کار رفته باشد». سرنخ ها به یک قبرستان باستانی ختم می شود همه می دانیم میدان نقش جهان و مسجد شیخ لطف الله و مدارس علمیه اطراف آن در دوره صفوی ساخته شده، یعنی تقریبا ششصد سال پس از فوت ابن سینا در عصر آل بویه. پس چگونه می توان وجود مزار این دانشمند بزرگ را در شهر جدید صفوی اثبات کرد!؟
جواب این معما در یکی از اجزای فراموش شده محله نقش جهان نهفته است. در ضلع جنوبی میدان نقش جهان یک امامزاده بسیار قدیمی به نام امامزاده احمد وجود دارد که باقیمانده ای از قبرستان باستانی این محله است. قبرستانی به اسم بکتاش که خیلی پیش از صفویه در این مکان وجود داشته. بر اساس روایت های تاریخی، این قبرستان به فرمان شاه عباس به دلیل هم جواری با مجموعه دولتخانه صفوی تخریب و تبدیل به یکی از محله های اعیان نشین صفوی می شود که امروزه به قصر منشی و چهارسو مقصود مشهور است. تنها امامزاده احمد از آن قبرستان بزرگ باقی می ماند. کتیبه ای که متاسفانه از این امامزاده به سرقت رفته، مرمت آن را تا دوره سلجوقیان عقب می برد و نشان می دهد که قبرستان بکتاش احتمالا در عصر آل بویه هم وجود داشته و دامنه های آن تا نزدیکی مکان فعلی مسجد شیخ لطف الله هم کشیده شده بوده. بنابراین هیچ بعید نیست که مزار ابن سینا از آن روزگار در این محل وجود داشته و مسجد شیخ لطف الله و مدارس اطراف آن روی مقبره حکیم ساخته شده باشد.
7141/6026/