چاپ

سپاهان نيوز- بهترين توضيحي که درباره سياه بازي مکتوب شده است از بهرام بيضايي در کتاب نمايشنامه نويسي در ايران است که مي‌نويسد "سياه بازي؛ بازي مقلدان، مبالغه آميز و از واقع گرايي به دور بوده و لباس ها دقيق و مستند نيست و حامل و حاصل فکر و ابتکار مردم عامي است. مردمي که به راحتي با شخصيت هاي سياه بازي مثل سلطان، حاجي، زن حاجي و ... ارتباط برقرار مي کنند و انس مي گيرند؛ چرا که اين شخصيت ها، برآمده از زندگي روزمره همين مردم هستند."

محمد رادمهر سياه بازي را به دو قسمت تقسيم کرد و گفت: در سياه بازي دو مسئله به چشم مي‌خورد يکي حاجي فيروز و مبارک است و ديگري سياه بازي و رو حوضي است که اين مسائل با يکديگر متفاوت است.

اين سياه باز و بازيگر تئاتر ادامه داد: حاجي فيروزها در دوران زرتشت نگهبان آتش بودند و به همين علت لباسي به رنگ سرخ، صورتي و سياه داشتند و نزديک به بهار يعني آخر زمستان در کوچه و بازار نويد بهار را با توجه به اقليم خاص هر منطقه مي‌دادند و مردم هم به آنها عيدي مي‌دادند، اما آنها متکدي نبودند.

وي افزود: اين مسئله تا زمان قاجار نيز ادامه داشت تا اينکه شخصي به نام کريم که مسائل دربار را به چالش مي‌کشيد و دلقک دربار بود. کاراکتر اوستا و شاگرد داشت و به تدريج با حضور در کوچه و بازارها مردم را مي‌خنداند.

رادمهر ادامه داد: در اين ميان غلامک‌هاي سياهي از اطراف به ايران آورده شد که زبان آنها مي‌گرفت و اوستا و ارباب به وجود آمد و کم کم همان دلقک بازي‌هاي کريم به کوچه و بازار و مراسم عروسي راه يافت به نوعي که در مراسم‌ها بر روي حوض يک تخته مي‌گذاشتند و فرش پهن مي‌کردند و سن مي‌ساختند و يک نفر سياه مي‌شد و به قولي استندآپ کمدين اجرا مي‌کرد و کم کم طنز اوستا و شاگرد به سياه بازي بدل شد در حالي که اين دو کاملا با يکديگر متفاوت است.

سياه باز و بازيگر تئاتر با اشاره به اينکه قبل از سياه بازي خيمه شب بازي از هندوستان برخواسته است، گفت: به دو دليل مردم توانستند با شخصيت سياه ارتباط برقرار کنند يکي به خاطر آن که سياه نقش غلامان بازاري را بازي مي‌کرد و ديگري ويژگي خاصي که سياه باز دارد و نقد اجتماعي است و مردم را با کلام خود مي‌خنداند و گاهي طنز او به سوي تلخي مي‌رود پس صرفا يک دلقک بازي نبود.

رادمهر با اشاره به اينکه در کل سياه بازي از گونه نمايش‌هاي روحوضي است، گفت: بعد از انقلاب اسلامي به دليل اينکه نقد اجتماعي کارشناسي خاصي مي‌خواهد و کار مردم کوچه و بازار نبود سياه بازي هم در ميان مردم کمرنگ شد. اما متاسفانه 10 سالي است که متکديان اين کار را براي به دست آوردن پولي انجام مي‌دهند.

سياه باز و بازيگر تئاتر با اشاره به اينکه سياه بازي کمرنگ شده و بازيگر در اين حيطه کمتر است، گفت: متاسفانه به سياه بازي فقط در مراسم نوروز اهميت داده مي‌شود و در نوروز هم شهرداري در راستاي اهداف خود مجبور است گاها سياه بازي را از قلم بياندازد چرا که دغدغه شهرداري سياه بازي نيست شايد بايد يک ميدان به سياه بازها بدهند تا براي خودشان اجرا بروند.

وي افزود: ما در اصفهان پاتوق‌هاي شهروندي فراواني داريم در حال حاضر کسي از سياه بازي حمايت نمي‌کند ما هم به بخش خصوصي بسنده کرده‌ايم.