پیام سپاهان - "پژوهش" به عنوان زیربنای توسعه یافتگی در کشور، با وجود ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی بسیار در ایران، مظلوم واقع شده و گاهی مورد غفلت قرار گرفته است.
یه گزارش ایسنا-منطقه اصفهان، پژوهش را باید سنگ بنای آموزش دانست. بدون پژوهش ایستایی و سکون بر دانش انسان چیره خواهد شد. جایگاه پر اهمیت پژوهش و پژوهشگر در ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را بر آن داشت تا در 1379 هجری خورشیدی به منظور گسترش مقوله پژوهش در کشور، چهارمین هفته آذر را «هفته پژوهش» نامگذاری کند و یک هفته در سال توجه همه را به مقوله مهم و پراهمیت پژوهش معطوف دارد؛ با این حال این حوزه همواره با چالش‌هایی روبرو است که توجه به آن می‌تواند راهگشای رفع مشکلات و موانع پیشرفت پژوهش و تحقیق در کشور باشد.
از آن سال تاکنون هر ساله در هفته پژوهش جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر در کشور برگزار می‌شود. این جشنواره با هدف ترویج فرهنگ پژوهش و معرفی توانمندی‌ها، ایجاد ارتباط میان محققان کشور و تقدیر از پژوهشگران برگزار می‌شود. مبنای انتخاب پژوهشگران بر اساس اعلام وزارت علوم و بر اساس تشکیل کمیته 50 نفره برای ارزیابی اطلاعات در بخش‌های متعدد از جمله مقالات به تفکیک فارسی و انگلیسی و طرح‌های پژوهشی، کتاب‌های منتشر شده، عضویت در هیأت تحریه‌ها و همکاری با مجلات معتبر و شاخص اچ ایندکس است.
بررسی نقش پژوهشگر در تولید علم، نقش پژوهشگر در ارتباط با صنعت و جامعه، نقش پژوهشگر در حل مشکلات کشور، فعال بودن در عرصه بین المللی، برنامه محوری پژوهشگر و اجتناب از پراکنده‌کاری در خلق آثار فاخر و ثبت اختراع، اکتشاف و ابتکار از جمله مهم‌ترین شاخص‌های انتخاب پژوهشگران و فناوران برتر در کشور است. امسال در نوزدهمین دوره از این جشنواره از میان 24 پژوهشگر و فناور برتر کشوری، سه پژوهشگر و یک فناور از اصفهان درخشیدند.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهش در کشور، ایسنا -منطقه اصفهان میزگردی با عنوان "آینده پژوهی؛ بررسی چالش‌ها و راهکارهای رفع مشکلات پژوهش" با حضور دکتر آرش شاهین-عضو هیأت علمی گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، دکتر امید عودباشی-عضو هیأت علمی گروه علوم انسانی و هنر دانشگاه هنر اصفهان، مهندس فرید نجات بخش- رییس هیأت مدیره شرکت دانش‌بنیان بهیار صنعت سپاهان به عنوان برگزیدگان برتر کشوری و دکتر محسن طاهری دمنه-مدیرگروه آینده پژوهی دانشگاه اصفهان برگزار کرد. دکتر نضال صراف زادگان-عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و از پژوهشگران برگزیده کشور نیز دیگر مدعو این میزگرد بود که حضور نیافت.
این کارشناسان بر لزوم تغییر در پژوهش کشور تاکید کردند و خواستار الگوگیری از سیستم‌های موفق پژوهشی در دنیا و پیاده سازی این روش‌ها در کشور شدند. به گفته آنها، نبود نظام ارزیابی مناسب در حوزه پژوهش کشور، نبود استاندارد یکسان سازی ارزیابی بروندادهای پژوهشی در دانشگاه‌های کشور و نبود مکانیزم نظامند برای رفع دغدغه‌های پژوهشگران از جمله موانعی است که بر سر راه پژوهش در کشور قرار دارد .
آنها بروکراسی‌های اداری پیچیده موجود در دانشگاه‌های کشور را عاملی دست و پا گیر بر سر راه پژوهشگران کشور عنوان کردند و بر لزوم آزادی عمل بیشتر دانشگاه و ارتباط دانشگاه با جامعه تاکید داشتند.
ما پژوهشگران بیش از آنکه دیده شویم، می‌خواهیم شنیده شویم
عضو هیأت علمی گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان که به عنوان پژوهشگر برتر سال 97 کشور در گروه علوم انسانی انتخاب شده است درخصوص عملکرد پژوهشی پنج ساله خود، گفت: زمینه تخصصی بنده "مدیریت کیفیت" است که در این حوزه و حوزه‌های مرتبط با آن با چاپ 11 جلد عنوان کتاب کاربردی، 470 مقاله که بیش از نیمی از آنها بین‌المللی است، بیش از30 طرح تحقیقاتی خاتمه یافته کاربردی و با شاخص اچ 17 و تعداد ارجاعات 870 در سامانه اسکوپوس و شاخص اچ 26 و تعداد ارجاعات 2900 در گوگل اسکولار به عنوان پژوهشگر برتر کشوری انتخاب شدم.
آرش شاهین، اولویت دار بودن کیفیت بروندادهای پژوهشی، اثرگذاری آثار علمی بر صنعت و جامعه و بین المللی بودن فعالیت‌های علمی پژوهشگران را به عنوان مهم‌ترین ملاک‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای انتخاب پژوهشگر برتر در سال 97 برشمرد.
او یکی از چالش‌های پیش روی پژوهش در کشور را در نظام ارزیابی مقالات عنوان کرد و گفت: رتبه بندی علمی کشورها بر اساس سامانه اسکوپوس است و به همین دلیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در بررسی پرونده‌های کاندیدهای پژوهشگر برتر، ملاک اصلی را بر پایه این پایگاه نمایه‌سازی قرار داده و دانشگاه‌ها نیز باید در نقشه راه خود، این پایگاه را برای ارزیابی علمی پژوهشی اعضای هیأت علمی محور قرار دهند.
پژوهشگر برتر در سال 97 با بیان اینکه ایران براساس تعداد مستندات علمی منتشر شده در پایگاه سایماگو که بر پایه اسکوپوس است، رتبه 16 جهان را دارد، تصریح کرد: تعداد و کمیت مقاله‌های علمی مهم است، اما از طرفی بر اساس شاخص اچ، ایران در جایگاه 42 جهان قرار دارد، بنابراین، کیفیت مقالات و تعداد ارجاعات به آنها نیز حائز اهمیت است.
افراط و تفریط ارزیابی کمی و کیفی مقالات آفت پژوهش در کشور
او اظهار کرد: افراط و تفریط در نظام ارزیابی کمی و کیفی مقالات در کشور آفت پژوهش است. تا قبل از سال 92 تمرکز بر تولید کمی مقالات بود و افزایش شتاب علمی با افزایش تعداد مقالات شکل گرفت، اما این شتاب و ارتقاء جایگاه علمی تا سطحی جواب داد و در سال‌های اخیر رویکرد به سمت چاپ مقاله در نمایه‌های بین‌المللی معتبرتر پیش رفته و بر کیفیت بروندادها تمرکز بیشتری شده است. باید توجه داشت افزایش کمیت مقالات با کیفیت با هم در ارتقای جایگاه علمی کشور تاثیر دارد. بنابراین تنها پرداختن به توسعه کمی یا پرداختن به توسعه کیفی به مصلحت نیست، بلکه توسعه متوازن کمی و کیفی مقالات باید در دستور کار قرار گیرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، افزود: این سیاست بدون توجه به بلوغ دانشگاه‌ها و سطح و توانمندی اساتید و یکپارچگی این بلوغ در سطح دانشگاه‌ها قابل انجام نیست. همچنین باید توجه داشت تعداد و رتبه مجلات با نمایه‌های معتبر بین المللی در رشته‌های علوم انسانی، هنر، علوم پایه و فنی مهندسی متفاوت است. بنابراین اگر سیاست کلی برای تمام رشته‌ها انتخاب شود و بر اساس آن، تنها کیفیت و مجلات با رتبه‌های بالا در دستور کار قرار گیرد، این نگرانی وجود دارد که ممکن است به زودی شاهد کاهش رشد علمی در کشور باشیم.
فقدان استاندارد یکسان در دانشگاه‌ها برای ارزیابی بروندادهای پژوهشی
شاهین در بخش دیگری از گفته‌های خود با نگاه انتقادی، گفت: در ایران هر دانشگاهی نظام رتبه بندی و ارزیابی خاص خود را برای مجلات بین‌المللی در نظر گرفته است. برای مثال در یک دانشگاه، ملاک ارزیابی، مجلات با نمایه ISI است یا در یک دانشگاه ملاک مجلات با نمایه اسکوپوس است. این در حالی است که امروزه دانشگاه‌های معتبر در اکثر کشورهای توسعه یافته‌تر از نظام‌های جامع‌تری مانند ABDC استفاده می‌کنند که در آن، هر دو نمایه مد نظر قرار می‌گیرد و مجلات در یک طبقه بندی کلی در چهار گروه طبقه بندی می‌شوند. به این ترتیب یک دانشگاه با حذف یک نمایه، ناگهان خود و کشورش را از دور رقابت علمی در سطح بین المللی محروم نمی‌کند.
او با تاکید بر اینکه برخی اعضای هیأت علمی می‌توانند به خودی خود نقش یک دانشگاه را ایفا کنند، اظهار کرد: برخی افراد به دانشگاه می‌آیند تا از برند دانشگاه استفاده کنند و ارتقا یابند، از سویی دیگر برخی اعضای هیأت علمی آن قدر توانمندند که دانشگاه را به یک برند تبدیل می‌کنند. این گروه دوم بسیار کلیدی هستند و باید به عنوان ذخائر و سرمایه‌های استراتژیک انسانی به آنها توجه شود و ضمن محافظت از آنها، امکانات و تسهیلات کافی در اختیار آنها قرار داده شود تا در دانشگاه‌ها منشاء تحول و تعالی شوند. این حرکت چندی است در دانشگاه اصفهان با عنوان شناسایی و حمایت از نوآوران تأثیرگذار به عنوان مرجع علمی آغاز شده که امید است به اهداف عالی خود نایل آید.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: گاهی ممکن است فراز و نشیب‌ها در مسیر توسعه پژوهش در کشور زیاد باشد و موانع و تهدیدات بر سر راه پژوهشگران آنها را دلسرد کند، اما اگر اعضای هیأت علمی از آن گروهی باشند که باعث می‌شود دانشگاه به واسطه آنها برند شود، همواره نگاهی دوراندیشانه دارند و نه تنها از موانع به راحتی عبور می‌کنند، بلکه از تهدیدها فرصت می‌سازند و با کسب موفقیت، فضای امید و نشاط را بر محیط دانشگاه حاکم می‌کنند.
شاهین با بیان اینکه در حال حاضر بیشتر دانشگاه‌ها به شکل آموزشگاه فعالیت می‌کنند تا پژوهشگاه، گفت: باید از این چهارچوب خارج شویم و الگوگیری از سیستم‌های معتبر دنیا راهکار رفع این چالش است. فرایندها، سیستم‌ها و روش‌ها باید تعریف شود و پس از آن شراکت‌ها و منابع مشخص شوند و در بعد دیگر منابع انسانی است که این سه باهم نتایج مثبتی ایجاد می‌کند.
او افزود: در یکی از طرح‌های پژوهشی کاربردی خود، الگویی برای سرآمدی پژوهش در ایران تدوین کردهام که در آن معیارها به دو بخش توانمندسازها و نتایج تقسیم شده‌اند. در بخش نخست مانند تمام الگوهای سرآمدی در جهان، رهبری پژوهش محور اصلی است و با تکیه بر آن، پنج راهکار متفاوت توانمندساز، زیرساخت توسعه پژوهش را فراهم می‌آورد تا در نهایت بتوان به نتایج مورد انتظار دست یافت. این الگو به گونه‌ای طراحی شده است که با مقتضیات و ارزش‌های فرهنگی در ایران مطابقت دارد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: این الگو با الهام از نشان «الله» طراحی شده است تا تفکر تعالی و تکامل در آن نهادینه شده باشد.
او همچنین بر لزوم ارتباط صنعت و دانشگاه تاکید کرد و گفت: در ایران بیشتر در بخش تجاری سازی مالکیت فکری، انتشارات علمی و دانش علمی مستند و تعاملات غیررسمی به صورت برگزاری کنفرانس ها اقداماتی پراکنده انجام می‌شود که کافی نیست. در اولین قدم باید در زمینه تعامل بین دانشگاه و صنعت یک سطح بندی در کشور انجام شود و ببینیم کجای کار قرار داریم و سپس به صورت یکپارچه و متوازن برای تحقق یک الگوی پیشرفت مناسب و کاهش شکاف با نمونه های موفق در جهان برنامه ریزی نمود.
تبدیل تهدید فرار مغزها به فرصت بازگشت سرمایه فکری
پژوهشگر برتر کشور در سال 97 ، تاکید کرد: باید این مواردی که گفته شد، انجام شود تا بتوانیم تعامل دانشگاه با صنعت را ارزیابی کنیم و سپس آرام آرام به دانشگاه‌های نسل بالاتر برسیم. در این چهارچوب، ساز و کار بهتری برای تبادل دانش بین دانشگاه، صنعت و جامعه فراهم خواهد شد.
شاهین خاطرنشان کرد: در حال حاضر فقدان مکانیزم‌های نظام مند و پایدار در جهت رفع دغدغه‌های پژوهشگران کشور از جمله تشریفات و بروکراسی های اداری، مالیات، بیمه و ... حس می‌شود و این درحالی است که پژوهشگران متعهد و دلسوز کار و رسالت خود را علی رغم وجود محدودیت‌ها نسبت به کشورهای توسعه یافته‌تر به انجام می‌رسانند که این سازندگی فعال آنها نه تنها قابل تقدیر است، بلکه فوق العاده با ارزش است. اگر فضای بهتری برای پژوهشگران مستعد و فعال در کشور فراهم شود، قطعاً مغزها بهتر مدیریت می شوند و دیگر مانند چین که هر ساله بالغ بر 70 میلیارد دلار بازگشت سرمایه فکری داشته است، دغدغه فرار مغزها نخواهیم داشت.
حرکت به سمت دانشگاه‌های باز، راهکار رفع چالش‌های پژوهش در کشور
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان در گروه علوم انسانی و هنر که به عنوان پژوهشگر برتر سال 97 انتخاب شده است، نیز در این میزگرد درخصوص عملکرد پژوهشی پنج ساله خود گفت: زمینه تخصصی بنده "حفاظت و مرمت آثار فلزی باستانی و همچنین مطالعه فلزگری کهن و فرایندهای تولید فلزات در دنیای باستان" است که مجموعه مطالعات فرآیند تولید آثار فلزی؛ آسیب شناسی و خوردگی آثار و حفاظت از این بناها در قالب 55 مقاله داخلی و بین المللی عرضه و در نوزدهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر کشور برگزیده شد.
امید عودباشی اظهار کرد: تاثیر بین‌المللی پژوهشگر و داشتن برنامه مدون و عدم پراکنده کاری در تحقیقات از جمله شاخص‌های برجسته امسال در انتخاب پژوهشگر برتر کشور بود. علاوه بر اینکه امسال به حوزه علوم انسانی و هنر توجه بیشتری شده بود و از تمام حوزه‌ها پژوهشگرانی انتخاب شده بودند.
او با بیان اینکه یکی از فاکتورهای انتخاب پژوهشگر برتر در کشور شاخص "اچ-ایندکس" (H-Index) است، تصریح کرد: مسئله اینجاست که در بین متخصصان رشته‌های مختلف مقدار اچ ایندکس‌ها بسیار متفاوت و نمی‌توان تمام رشته‌ها را به صورت یکسان در نظر گرفت. زیرا هم تخصیص امکانات به رشته‌های مختلف متفاوت است و هم ماهیت رشته‌ها با توجه به تعداد نشریات معتبر علمی بین‌المللی با هم تفاوت دارد.
پژوهشگر برگزیده کشور در سال 97 ادامه داد: تعداد اچ ایندکس مقالات بنده 6 و تعداد ارجاعات 84 است که این اعداد و ارقام در حوزه هنر مهم و شاخص هستند، اما در دیگر حوزه‌های علوم مانند علوم پایه و مهندسی کاملا متفاوت و بسیار بالاتر است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: رابطه اصلی بین دانشگاه و جامعه مطرح است. دانشگاه می‌تواند در هر زمینه‌ای دخالت علمی انجام دهد، به شرطی که خود دانشگاه به سمت حل مشکلات جامعه حرکت کند.
بروکراسی‌های اداری در حوزه علمی فاجعه آمیز است
عودباشی ادامه داد: پارک‌های علم و فناوری و دانشگاه‌های کشور باید این توانایی را داشته باشند که خودشان مسائل روز جامعه را پیگیری و از لحاظ علمی رفع کنند و سازمان‌ها نیز باید قبول کنند که دانشگاه‌ها برای رفع مشکلات جامعه جدی هستند.
پژوهشگر برتر کشور در سال 97، بروکراسی اداری را عاملی دست و پاگیر برای دانشگاه‌ها عنوان کرد و گفت: دانشگاه‌ها به شدت در دام پیچیدگی اداری افتاده‌اند. برای مثال فرآیند آماده سازی مدارک ارتقای علمی یک عضو هیأت علمی ممکن است تا 6 ماه زمان از او بگیرد و این یعنی هدر دادن وقت اساتیدی که می‌توانند به کارهای پژوهشی بپردازند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نگاه وزارتی و نظارتی باعث شده افراد درگیر پرونده‌های اداری باشند. در کشور ما برای هر کاری درگیر بروکراسی پیچیده شده‌ایم و برای اقدامات علمی و پژوهشی این موضوع فاجعه‌آمیز است.
او حرکت به سمت دانشگاه‌های باز را راه برون رفت از چالش‌های پژوهش در کشور اعلام کرد و گفت: در دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته مانند کشورهای اروپایی چیزی به اسم نگهبان و درب دانشگاه وجود ندارد. دانشگاه در داخل شهر و شهر در درون دانشگاه است. در ایران نیز باید به این سمت حرکت کنیم که دانشگاه جزئی از بدنه جامعه باشد.
تسهیل مشارکت‌های بین‌المللی عاملی برای رشد علمی کشور
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: تا زمانی که دانشگاه باز وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم مسئولیت اجتماعی دانشگاه را تحقق ببخشیم. در دنیا اساتید و دانشجویان بدون محدودیت و بروکراسی اداری کارهای پژوهشی انجام می‌دهند و این زمینه پیشرفت علمی را فراهم می‌کند. در ایران نیز باید به این سمت و سو حرکت کنیم تا شاهد موفقیت‌های علمی بیشتر در کشور باشیم.
او همچنین تسهیل روند مشارکت‌های پژوهشی با پژوهشگران کشورهای دیگر را عاملی برای رشد علمی کشور دانست و افزود: بروکراسی اداری گاهی مانعی برای این مشارکت‌های علمی است. برخی کشورها در دنیا نمی‌توانند رشد علمی ایران را ببینند و قطعا مشکلاتی برای ما ایجاد خواهند کرد ، اما باید پیچیدگی‌های موجود را کم کنیم تا راهی برای همکاری مشترک پژوهشی با دیگر کشورها و متخصصان فراهم شود.
هفته پژوهش باید فرصتی برای ارتباط جامعه با دانشگاه باشد
عودباشی درخصوص هفته پژوهش گفت: برگزاری هفته پژوهش را به شکل فعلی قبول ندارم. هفته پژوهش در حال حاضر بیشتر شبیه به برگزاری شو تبلیغاتی است. یعنی 358 روز به خطر وجود مشکلات متعدد مانند عدم وجود امکانات سیستم های پیچیده اداری جلوی پیشرفت پژوهش اعضای هیأت علمی و پژوهشگران را می‌گیریم و این یک هفته دور هم جمع می‌شویم و به معرفی دستاوردهای پژوهشی آن هم به صورت داخلی و درون دانشگاهی می‌پردازیم که این اشتباه است. هفته پژوهش زمانی نیست که صرفا دانشگاه‌ها خودشان را به خودشان معرفی کنند، بلکه زمانی است که بتوانیم توانایی‌های موجود در مراکز پژوهشی را به جامعه عرضه کنیم .
باید فرآیندهای حامی "تخریب خلاق" در دانشگاه ایجاد شود
مدیر گروه آینده پژوهی دانشگاه اصفهان نیز در میزگرد ایسنا آینده پژوهی را نه یک رشته دانشگاهی یا یک گفتمان در خدمت قدرت، بلکه یک حرکت اجتماعی تعریف کرد و گفت: آینده پژوهی حرکت است، چون می‌خواهد به یک وضعیت بهتر در آینده برسد و اجتماعی است، چون اصولا بر پایه مشارکت حداکثری انجام می‌شود.
محسن طاهری دمنه با بیان اینکه باید در جهت اصلاح سیستم آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌های کشور کوشید، اظهار کرد: اگر از کاستی‌ها سخن نگوییم به خودمان، جامعه و آینده خیانت کرده‌ایم.
او با بیان اینکه در حال حاضر کم نیستند دانشجویانی که صرفا برای رهایی از بیکاری دانشگاه را انتخاب می‌کنند، خاطرنشان کرد: این یعنی فاجعه؛ در این حالت دانشگاه دیگر نه مرکز آموزش است، نه پژوهش و نه حتی مرکز خلق ثروت یا کارآفرینی. تهی کردن دانشگاه از هویت، یعنی دانشجویی که برای فرار از بیکاری و سربازی به دانشگاه می‌آید.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان در پاسخ به این پرسش که چه باید کرد، گفت: واژه کلیدی «تخریب خلاق» راهکار حل این مشکل است. تخریب خلاق مکانیزم توسعه است و در یک معنی ساده یعنی نقد وضعیت موجود به نفع یک وضعیت بهتر.
طاهری اظهار کرد: تا زمانی که روح "تخریب خلاق" در دانشگاه‌ها ایجاد نشود، نمی‌توان از موفقیت و پیشرفت دانشگاه سخن گفت، اگر این روح در دانشگاه باشد، خروجی مفیدی در پی خواهد داشت. اگر تخریب خلاق ایجاد شود، نوآوری و فناوری نوآورانه محقق خواهد شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان مجزا شدن دانشگاه از نظارت‌های بالادستی را راهکار بهبود وضعیت دانشگاه عنوان کرد و گفت: باید تغییر رویکرد داد و نظارت بیش از حد را کم کرد. دانشگاه باید حرف و عمل آزادی داشته باشد.
او وجود نگاه حاکمیتی در دانشگاه را عامل عدم موفقیت این ارگان دانست و گفت: اعضای هیأت علمی باید آزادی اندیشه و سخن داشته باشند و باید این موضوع پذیرفته شود.
طاهری خاطرنشان کرد: تا وقتی منتظریم دولت و مسئولان به دانشگاه کمک کند، راه به جایی نمی‌بریم. اگر دانشگاه آزادی داشته باشد خودش می‌تواند مسیر پیشرفت و تعالی را طی کند و بهترین رشد را خواهد داشت، اما تا زمانی که نگاه کنترلی و از بالا به پایین در دانشگاه حاکم است، نمی‌توانیم موفق باشیم.
مدیرگروه آینده پژوهی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: جامعه باید از پژوهشگرانش تجلیل کند نه وزارتخانه. هویت علمی اساتید دانشگاه را جامعه باز باید تایید کند که اگر درهای دانشگاه بر روی تمام اقشار باز باشد، این اتفاق خود به خود می‌افتد.
دانش بنیان باید به بدنه دموکراتیک جامعه متصل باشد
این استاد دانشگاه تصریح کرد: دانش بنیان خوب است، اما دانش بنیان دولتی اصلا خوب نیست. مشتری محصولات دانش بنیان، باید دولت باشد، اما نظارت دولتی در حوزه دانش بنیان‌ها تنها دست و پا گیر است. اقتصاد دانش بنیان زمانی خوب است که به بدنه دموکراتیک جامعه و بخش خصوصی متصل شود، نه اینکه دولتی باشد.
طاهری بروکراسی و بیلان کاری اداری را عاملی برای محدود کردن پژوهش در دانشگاه دانست و گفت: بروکراسی تنها دست و پای پژوهش را می‌گیرد. در حوزه پژوهش ارائه بیلان کاری به مراتب بالادست موجب خلاصه کردن امور پژوهشی به کارهای پیش پا افتاده می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان اما به آینده دانشگاه امیدوار بود و گفت: به عنوان یک آینده پژوه به آینده امید دارم، زیرا هستند همکاران قابل توجهی که در دانشگاه فارغ از کاستی‌های نظام موجود، کاری که درست است را انجام می دهند، آگاهی‌های عمومی جامعه بالاتر رفته است و مطالبات مردم از دانشگاه واقعی تر شده است، به آینده امید دارم چون زنان سهم بزرگی از آینده را خواهند داشت و در نهایت به آینده امید دارم چون کشورم را دوست دارم.
دانشگاه با تغییر رویکرد مسئولیت اجتماعی خود را تقویت کند
رییس هیأت مدیره شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان نیز در این در میزگرد گفت: دغدغه اصلی دانشجویان پیدا کردن شغل است، این دغدغه باعث می‌شود جوانان به فکر خروج از کشور بیفتند. باید راهی برای دانشجویان ایجاد کنیم تا از این صحنه خارج نشوند.
نوید نجات بخش آزادانی با تاکید بر اینکه دغدغه شغل جوانان را باید رفع کرد، گفت: برای مثال می‌توانیم از فارغ‌التحصیلان مشمول خدمت سربازی در شرکت‌های دانش بنیان استفاده کنیم و یا اینکه پایان نامه‌های دانشگاهی با محوریت شرکت‌های دانش بنیان اجرا شود.
او تصریح کرد: سوال اساسی که به ذهن همه خطور می‌کند این است که به راستی ما با این حجم از ظرفیت هیأت علمی در کشور چه می‌کنیم؟ به نظر می‌رسد ما در برخی مقاطع تاریخی متوقف مانده ایم. سوال این است که آیا دانشگاه و مقاله خوب است؟ قطعا بله، اما آیا تنها خروجی دانشگاه باید تولید مقاله و پایان نامه باشد؟ که پاسخ مثبت نیست.
فناور برگزیده سال 97 و کارشناس برق و الکترونیک با طرح این پرسش که آیا دانشگاه مسئولیت اجتماعی خود را بر عهده دارد یا خیر؟ خاطرنشان کرد: دانشگاه بخشی از جامعه است و باید بتواند مشکلات کشور را حل کند. دانشگاه‌ها باید تغییر رویکرد داشته باشند. باید کاری کنیم که برای کشور سودآفرین باشد .
نویدبخش افزود: در حال حاضر دانشگاه نمی‌خواهد مسئولیت اجتماعی خود را بر عهده بگیرد و به فعالیت‌های محدود خلاصه شده است. تجلیل از پژوهشگران خوب است، اما باید از ایده‌های آنها استفاده مناسب شود. دانشگاه باید بداند که مسئولیت اجتماعی و جنگ اقتصادی را برعهده دارد.
تولید کننده تجهیزات پزشکی با بیان اینکه اگر دانشگاه تغییررویکرد ایجاد نکند، حذف می شود، گفت: دانشگاه باید جوابگوی دانشجویان باشند و اگر تحول ایجاد نشود از صحنه روزگار حذف می‌شود. باید بتوانیم خود را با سرعت پیشرفت همسان کنیم و راهکار آن تغییر رویکرد دانشگاه‌ها است. مطالبه گری باید از سمت دانشگاه و اساتید انجام شود تا تغییر به وجود بیاید. هرکس در خودش باید این روحیه مطالبه گری را ایجاد کند و نباید منتظر باشیم کسی کاری کند، باید به صحنه عمل وارد شد.
مقامات باید بپذیرند تنها نوشتن پایان نامه کافی نیست
فناور برگزیده سال 97 ادامه داد: در صنایع نیز این اتفاق افتاده است که اگر صنایع بزرگ خودشان را با سرعت پیشرفت هماهنگ نکنند و در تاریخ بمانند حذف می شوند. اکنون مقامات باید به این برسند که صرفا نوشتن پایان نامه ها کافی نیست.
او اظهار کرد: من به عنوان یک دانش‌آموخته متوسط از دانشگاه صنعتی اکنون به عنوان پژوهشگر برتر انتخاب شده‌ام. دلیل آن چیست؟ اکنون در دنیا دانشگاه سطح پنج و تمدن ساز مطرح است، ما در ایران در دانشگاه سطح یک مانده‌ایم.
نجات بخش با بیان اینکه حوزه دانش بنیان صحنه جدیدی در کشور است، تصریح کرد: دانش بنیان می تواند در تمام حوزه ها و علوم وارد شود و برنامه راهبردی داشته باشد.
رییس هیأت مدیره شرکت دانش بنیان بهیار صنعت در توضیح طرح خود که در نوزدهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر کشور عنوان فناور برتر را از آن خود کرد، گفت: دستگاه شتابدهنده خطی در درمان سرطان برای نخستین بار با تکنولوژی محققان ایرانی ساخته و آماده بهره برداری است.
او با بیان اینکه درحال حاضر تنها 60 نمونه از این دستگاه در کشور فعال است، اظهار کرد: به گفته سازمان بهداشت جهانی هر یک میلیون جمعیت حداقل سه دستگاه برای درمان سرطان نیاز دارد. با این تعریف ایران 240 دستگاه نیاز دارد که اکنون از 31 استان کشور، 10 استان دارای این دستگاه نیستند.
هیچ بن بستی وجود ندارد، با تغییر نگاه می‌توان موانع را برداشت
نجات بخش افزود: چهارمین کشور دنیا هستیم که به این تکنولوژی دست یافته ایم. در ابتدای کار با مخالفت و مقاومت مقامات کشور در تایید این دستگاه روبرو بودیم، اما اکنون طرحی ارائه کرده ایم که هیچ حرفی ندارد و تاییدیه آن ارائه و آماده بهره برداری است.
او ادامه داد: روند تحریم سال‌های اخیر ثابت کرد که می‌توانیم با اتکا به دانش داخل و استفاده از ظرفیت جوانان فعال در کشور حرف‌هایی برای گفتن داشته باشیم و علاوه بر برطرف کردن نیاز بازار کشور می‌توانیم در جستجوی صادرات محصولات های‌تک بوده و ارز وارد کشور کنیم.
فناور برگزیده سال 97 ، اظهار کرد: با تمام مشکلات موجود کشور اگر بخواهیم بنشینیم و کاری نکنیم رو به نابودی هستیم. باید جمع شویم و محصولی روی میز داشته باشم که هیچ مشکلی نداشته باشد.
گفت‌وگو از: آیدا علیاکبری، خبرنگار ایسنا-منطقه اصفهان
انتهای پیام