چاپ

پیام سپاهان- در این مطلب آمده است: دور پنجم مذاکرات آمریکا و طالبان پس از یک وقفه دو روزه، دوباره از سر گرفته شده است. بر اساس اعلام منابع نزدیک به دو طرف، پیشرفت های قابل ملاحظه ای در مذاکرات به دست آمده است. تعطیلی دو روزه مذاکرات هم بر اساس آنچه که به رسانه ها گفته شده به منظور بررسی جزئیات فنی بسیار دقیق مفاد مذاکرات صورت پذیرفته است. باید گفت این مذاکرات در حالی برگزار می شود که ملا عبدالغنی برادر، از بنیانگذاران گروه طالبان در این نشست که از دوشنبه هفته گذشته شروع شده بود، حضور یافته است ملا عبدالغنی برادر، پنجاه ساله، یکی از چهار نفری است که در سال 1994 میلادی گروه طالبان به رهبری ملا عمر را بنیان گذاشتند.
وی یکی از فرماندهان مشهور طالبان است که سابقه کار در دولت طالبان را دارد و سال ها در پاکستان زندانی بوده است. همچنین نام عبدالغنی برادر در فهرست سیاه آمریکا و سازمان ملل قرار دارد، اما اکنون این محدودیت برای تسهیل گفت ‌و‌ گوها موقتا برداشته شده است. باید توجه داشت که ورود وی به دور مذاکرات آمریکا و طالبان می تواند تاثیر عمده درون سازمانی در ساختار طالبان جهت تصمیم گیری های بزرگ، در سیاست های مورد نظر این گروه را به وجود آورد. پیوستن ملا عبدالغنی برادر به تیم مذاکره کننده این گروه در قطر به این معناست که بخشی از مهمترین حلقه تصمیم ‌گیری آنها وارد گفت‌ و گو با آمریکا شده است. اما هدف طالبان و امریکا در این دور از مذاکرات چیست؟ طالبان امیدوار هستند این دور از مذاکرات با آمریکا، به خروج تمام نیروهای خارجی از افغانستان بینجامد و به افغان‌ ها اجازه دهد که خود مذاکرات صلح آمیزی را برای پایان خصومت ‌ها انجام دهند. در حال حاضر حدود چهارده هزار نظامی آمریکایی به عنوان بخشی از نیروهای ناتو به فرماندهی آمریکا برای آموزش، مشاوره و کمک به نیروهای دولتی در افغانستان مستقر هستند که طالبان خواستار خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان هستند.
نگرانی مردم و حامیان دولت افغانستان در این است که آمریکا ممکن است در این مذاکرات خروج ناگهانی نظامیان خود را بپذیرد و در نتیجه اصلاحات اجتماعی از جمله آموزش و اشتغال زنان که گروه طالبان آن را ممنوع کرده بود به خطر بیفتد. اما نماینده ویژه آمریکا اعلام کرده است در این دور از مذاکرات چهار موضوع کلیدی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، همکاری طالبان در مبارزه با القاعده و داعش ، آتش ‌بس و آغاز مذاکرات رو در رو با حکومت افغانستان به بحث گذاشته می‌شود. آمریکا یکی از اهداف خود در مذاکره با طالبان را مبارزه این گروه، با القاعده و داعش در افغانستان می داند. در واقع هدف مشترک طالبان و آمریکا مبارزه با گروه های تکفیری داعش و القاعده است گرچه خود گروه طالبان نیز از جمله گروه های تکفیری محسوب می شوند اما آمریکا با این سیاست جهت جلب نظر طالبان در راه مبارزه با این دو گروه به مذاکره می پردازد. تاکنون روند مذاکرات به گونه ای بوده است که آمریکا پذیرفته نیروهای خود را در قالب یک برنامه زمان بندی شده، از افغانستان خارج کند و طالبان هم در مقابل، متعهد شده اند که اولاً ارتباط خود با گروه های تروریستی همچون القاعده را کاملاً قطع کند و ثانیاً، تضمین کند که از قلمرو خاک افغانستان، هیچ کشوری تهدید نخواهد شد.
هرچند که این دو مطلب مهم، تنها محورهای مذاکرات دو طرف نیستند، اما به قدری حائز اهمیت هستند که هر دو طرف، برای بررسی دقیق تر راهکارهای اجرایی شدن آن، نیازمند زمان و بررسی توسط کارشناسان خارج از جلسات مذاکره باشند. البته نکته ای که باید توجه کرد این است که ما با یک گروه واحد به نام طالبان مواجه نیستیم، طالبان اکنون گروههای چند پارچه و مختلفی هستند که بخشی در حال مذاکره با دولت هستند و عده ای نیز همان رویه جنگ مسلحانه با دولت افغانستان را ادامه می دهند. هرچند این مذاکرات برگ برنده و یک پیروزی بزرگ برای طالبان محسوب می شود. زیرا این گروه در پاسخ به افکار عمومی منفی در افغانستان نسبت به خود مشروعیت کسب می کنند و به دنبال القاء این تفکر هستند که دولت افغانستان دست نشانده آمریکا می باشد و توسط این کشور اشغال شده است. در واقع گروه طالبان معتقدند که طرف مقابل آنان دولت آمریکاست نه دولت افغانستان و به نوعی جنگ خود را مقدس جلوه می دهند و بر این باورند که برای آزادی ملت افغانستان از دست بیگانگان در حال مبارزه هستند و کشته شدگان آنان شهید محسوب می شوند.
از طرف دیگر با توجه به اینکه اکثریت نیروهای طالبان در پاکستان درس خوانده و در آنجا آموزش نظامی می بینند مسلما دولت پاکستان نقش کلیدی در روند صلح افغانستان دارد و می تواند با کنترل بیشتر بر اوضاع منطقه ای که گرایش به گروه طالبان دارند از نقش طالبان در تحولات داخلی افغانستان بکاهد. به همین دلیل دولت افغانستان خواهان همکاری بیشتر کشورهای همسایه از جمله پاکستان و ایران هستند. همچنین این موضوع مورد بحث است که این مذاکرات بدون حضور دولت افغانستان تا چه اندازه می تواند به تسریع روند صلح در این کشور بحران زده کمک کند. بدیهی است که نتیجه مذاکرات بدون حضور دولت افغانستان چندان تاثیر مثبتی در روند تسریع صلح ندارد و چه بسا که اختلافات درونی کابل با طالبان را تشدید کند. این گروه در خواست دولت افغانستان را برای مذاکره را نپذیرفتند و قانون اساسی و دولت افغانستان را به رسمیت نمی شناسند. در نهایت بسیاری از تحلیل گران بر این باور هستند که دور پنجم نشست آمریکا و طالبان در تسریع روند صلح افغانستان به رغم اهداف تعریف شده و برخی خوشبینی ها، به دلیل منجسم نبودن این گروه و حضور نداشتن نماینده دولت کابل بدون رسیدن به دستاورد قابل ملاحظه ای پایان خواهد یافت.