چاپ

پیام سپاهان - یک پژوهشگر اجتماعی گفت: پیش نیاز سیاست گذاری برای آینده پژوهی شناخت وضع موجود و درک شکاف‌های فعلی با وضع مطلوب است. بنابراین نیاز به تشکیل کارگروه‌‎های جمعی برای بررسی بیشتر دارد.
به گزارش خبرنگار ایسنا-منطقه اصفهان، بهزاد حکیمی‌نیا امروز (دوشنبه) در نشست "آینده پژوهی فرهنگی و اجتماعی دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان و جایگاه جهاد دانشگاهی در آن" که در معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی اصفهان توسط مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران شعبه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: آینده‌پژوهی شاخه‌ای از علم و فناوری است که با کشف آینده و شکل‌بخشیدن به دنیای مطلوب فردا سروکار دارد.
وی با بیان اینکه فهم و درک آینده و مسایل آن یکی از دغدغه‌های اصلی رشته جدید آینده پژوهی است، تصریح کرد: آینده پژوهی یک علم است؛ زیرا مبانی معرفتی و نظری دقیق و متدولوژی علمی دارد و فناوری است، زیرا بر پایه‌ یک مجموعه از تکنیک‌های علمی استوار است و می‌تواند در حل‌وفصل مسایل پیچیده‌ جامعه و ”ساختن آینده“ به‌‌کار آید.
این پژوهشگر اجتماعی گفت: آینده پژوهی عینا با مشکلات ارتباط دارد. آینده‌پژوهی در زمره‌ ”فناوری‌های نرم“ قرار می‌گیرد و در این حوزه مهم است بدانیم چه مسئله ای را می خواهیم مورد بررسی قرار دهیم.
حکیمی نیا با اشاره به نخستین فعالیت آینده پژوهشی در قالب یک تحلیل علمی در دنیا گفت: در سال‌های 1930 تا 1933 گروهی از جامعه‌شناسان در آمریکا در زمینه روندهای جمعیتی فعالیتی را آغاز کردند.
وی آینده‌پژوهی را یک فرایند تصمیم‌گیریِ پیش دستانه دانست و اظهار کرد: آینده پژوهی به توسعه‌ فضای طرح‌ریزی منجر می‌شود. افق نگاه آن 10، 20 یا 30 سال آینده است، در حالی که برنامه‌ریزی‌های متعارف به 1 تا 5 سال آینده نگاه می‌کنند. آینده‌پژوهی فرایندی است برای تصمیم‌گیری‌های بهتر با نگاه به افق‌های دور.
این پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه آینده‌پژوهی مدرن در اتاق‌های فکرِ نظامی توسعه یافته است، خاطرنشان کرد: بااین وجود در تمام حوزه‌های زندگی اجتماعی و حتی زندگی فردی و خانوادگی کاربرد دارد.
حکیمی نیا با تاکید بر اینکه اصلی ترین دغدغه در آینده پژوهی فهم و درک آینده است، تصریح کرد: چهار نوع آینده مورد نظر آینده‌پژوهان است که شامل آینده‌های ممکن، آینده‌های مرجع، آینده‌های مطلوب و آینده‌های مقدور است.
وی افزود: روش‌های مختلفی از جمله پایش، تحلیل ذی‌نفعان، تحلیل روند، تحلیل پیشران‌ها، نظرسنجی، مدلسازی، شبیه‌سازی، نگاشت نهادی و ارایه سناریو در آینده پژوهی استفاده می شود.
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: در ابزار شناسایی پیشران در آینده پژوهی به دنبال سیاست گذاری و برنامه ریزی مطلوب آینده هستیم و در این میان مهمترین بحث کلیدی "نیروهای پیشران" هستند که آینده را می سازند و باید شناسایی شوند. بعد از شناسایی باید تحلیل کنیم و بتوانیم در دو بعد ملی و فراملی رویکردهای مناسبی ارائه دهیم.
وی یادآور شد: تحقیقات آینده پژوهی فردی نیست و نیاز به برگزاری جلسات هم اندیشی دارد تا با همفکری اولویت ها و نقاط ضعف و قدرت شناسایی و تصمیم گیری صحیح اتخاذ شود.
حکیمی نیا گفت: در ابزار نگاشت نهادی به دنبال تحلیل نقش نهادهای موثر هستیم. نیاز است که کارکردها فهرست شوند و ارتباطات بین آنها ترسیم شود.
این پژوهشگر اجتماعی اظهار کرد: برای مثال جهاد دانشگاهی می تواند بانی نگاشت نهادی علم و فناوری در کشور باشد و می تواند با مشارکت نخبگان این کار را انجام دهد.
وی با اشاره به ابزار تحلیل ذینفعان کلیدی گفت: در این ابزار کسانی که می توانند استراتژی های سازمانی را تحت تاثیر قرار دهند یا تاثیر بگیرند مشخص و بر اساس علاقه و قدرت در چهار دسته تقسیم می شوند.
این پژوهشگر اجتماعی به ابزار سناریونویسی در آینده پژوهشی اشاره کرد و افزود: ارائه سناریو توصیف هایی قصه گونه از رویدادهای ممکن و چندگانه است که احتمال وقوع آنها در آینده وجود دارد. سناریوها از سه تا بی نهابت شروع می شود و سپس میانگین این سناریوها به عنوان محتمل ترین آینده در نظر گرفته می شود.
حکیمی نیا ادامه داد: ابزار سناریونویسی در آینده پژوهی یکی از روش هایی است که به کمک آن می توان آینده را پیش بینی و مدیریت کرد. ویژگی سناریونویسی این است که از اتفاقات آینده متعجب نمی شوید، زیرا آنها را پیش بینی کرده اید.
مولفه‌های فرهنگی جدید را در جامعه نهادینه کنیم
معاون فرهنگی دانشگاه اصفهان نیز در این نشست گفت: در آینده پژوهی نباید نگاهمان کشفی باشد، بلکه باید به ساختن فکر کنیم.
حجت الاسلام جعفر شانظری با تاکید بر اینکه اگر نگاه ساختن باشد، به پیشرفت می رسیم، گفت: در این نوع نگاه انسان فرهنگ را می سازد نه آنچه ما خود را با آن هماهنگ می کنیم.
وی با اشاره به پیچیدگی های فرهنگ گفت: فرهنگ گستردگی خاص خود را دارد. در این میان نمی توان تنها یک وجه فرهنگ را حاکم و غالب کرد. زیرا ذات انسان دائما در حال تغییر است و به تبع آن فرهنگ نیز تغییر می کند.
معاون فرهنگی دانشگاه اصفهان ادامه داد: زمانی که صنعت وارد زندگی انسان می شود، فرهنگ نیز تغییر می کند. نمی توان جوان امروز را با گذشته یکسان دانست. بلکه باید تلاش کنیم مولفه های فرهنگی جدید را در نهاد جامعه نهادینه کنیم.
به گزارش ایسنا، نشست تخصصی "آینده پژوهی فرهنگی و اجتماعی دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان و جایگاه جهاد دانشگاهی در آن "با حضور رییس و معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان و معاون های فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان در معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی اصفهان برگزار شد. در انتهای این نشست مقرر شد کارگروهی به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی اصفهان برای بررسی جزییات فرهنگی در دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان تشکیل شود.
انتهای پیام