چاپ

پیام سپاهان - اصفهان - برای دستیابی به آرامشی دور سفر به روستاهای زیبایی اصفهان در تعطیلات آخر هفته بسی دلنشین است، از خانه‌های خاکی و سرخ رنگ ابیانه تا غاری با رازهایی از زندگی گذشتگان در غار گلپایگان.

خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها: هوای شهر که دلگیر می‌شود دلت می‌خواهد از این همه جنجال بیهوده و غوغای پایان‌ناپذیر شهری که سرت را به دوران انداخته است دمی آسوده شوی و چه رویایی در این میان از پیاده‌روی در یک طبیعت بکر و ساکت و یا به ریه فرستادن هوای دلپذیر روستا دلنشین‌تر است.
سفر به روستاهای بکر و زیبای اصفهان از دل‌انگیزترین خاطره‌هایی است که می‌توان در ایام تعطیلات پایانی عید نوروز بر سفره دل‌های خسته از تاوانِ روزمرگی نقش زد.
روستای زیبای ابیانه: ابیانه یکی از روستاهای بسیار زیبای و خوش آب و هوای اصفهان با قدمت یک هزار و 500 ساله است که در 40 کیلومتری شمال غربی نطنز و در دامنه کوه کرکس قرار دارد؛ شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‌های کم نظیر دیدنی‌های جهان درآورده است.
با مشاهده این روستای زیبا، نقش زیبای خانه‌هایی که با خاک طبیعی معدن این روستا به رنگ سرخ نقش خورده است برای همیشه در ذهن انسان حک می‌شود.

ابیانه به معنای بیدستان است و به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش در زمره استثنایی‌‏ترین روستاهای ایران به شمار آمده است.
خانه‌های این روستا روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت‌بام مسطح خانه‌های پایین‌دست، حیاط خانه‌های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی‌سازد، بر این اساس ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر می‌آید.
اتاق‌های ابیانه به پنجره‌های چوبی اُرُسی مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ و تاریک اند که خود به صورت مناظر جالبی جلوه می‌کنند.
مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راه‌های ارتباطی، بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده‌اند.
زبان مردم ابیانه فارسی با لهجه خاص ابیانه‌ای است که با لهجه‌های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.
لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می‌دهند به نوعی که شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه برای آقایان و پیراهن بلندی از پارچه‌های گلدار و رنگارنگ برای بانوان رواج دارد، علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.

آتشکده « هرپک » قدیمی ترین اثر تاریخی ابیانه که از زمان ساسانیان باقی مانده است مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است و طوری ساخته شده که از هر طرف قابل رؤیت باشد.
مهم‌ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیمی‌ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن است؛ مسجد « پرزله » از دوره ایلخانیان که قدیمی‌ترین درب ابیانه از چوب گردو و با حاشیه گل و بوته‌های ظریفی منبت‌کاری شده در آن قرار دارد و مسجد یسمان متعلق به دوره پیش صفوی از دیگر آثار تاریخی این شهر است.
روستای ابیانه دارای سه زیارتگاه است؛ زیارتگاه بی بی زبیده، زیارتگاه قدمگاه و دیگری مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم (ع) هستند.
روستای کشه : منطقه نمونه گردشگری کشه (طرق‌رود) در فاصله 30 کیلومتری شهر نطنز و 90 کیلومتری مرکز استان اصفهان در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده کرکس و در جوار منطقه شکار ممنوع کرکس قرار گرفته که چشم اندازه‌ای بی‌بدیل روستای کشه و مناظر طبیعی جذاب منطقه این نقطه را به یکی از زیباترین مکان‌های شهرستان نطنز تبدیل کرده است.
شاید به نظر برسد تبدیل این روستا به منطقه نمونه گردشگری و ساخت دهکده تفریحی تا حدودی از بکری این روستا کاسته باشد اما اگر بدون توجه از این دهکده تفریحی به دل روستا گام بنهید زندگی دست نخورده اهالی روستا توجه شما را برخواهد انگیخت؛ جایی که در کوچه‌های پرپیچ و خم کوهستان که از هر گوشه آن یک نفر با لباس محلی در گذار است.

از جمله جاذبه‌های عمده محدود طرح مذکور هم‌جواری این محدوده با کوه کرکس با ارتفاعی در حدود سه هزار و 900 متر است که تمام فصول گردشگران و کوهنوردان را به سوی خود جذب می‌نماید
وجود چشمه‌سارهای فراوان در دره‌های منتهی به کوه کرکس در اطراف این طرح و نزدیکی به شهر طرق رود با جاذبه‌های گردشگری فراوان از جمله دریاچه‌های فصلی و بناهای تاریخی مانند (قلعه، دریاچه بند طرق و مساجد تاریخی) ارزش و جایگاه این طرح را دو چندان نموده است.
همچنین قلعه طرق‌رود از بناهای باستانی زیبا و باشکوهی است که در استان اصفهان جای دارد که تا حدود بیست سال پیش در این قلعه سکونت رواج داشته است.
طرق رود، قلعه‌ای که زنان مهریه خود را وقف بازسازی آن کردند
اما قلعه طرق‌رود از جاذبه‌های دیدنی این منطقه است که با وجود پیشینه تاریخی و زیبایی خاص خود در زمره یکی از آثار ناشناخته استان به شمار می‌رود.
نیمی از مالکان این قلعه بزرگ، زنان طرق هستند که خانه‌های این بنای بزرگ به عنوان مهریه یا جهیزیه آنان است؛ این نکته نیز در میان مردم شهرت دارد که زنان طرق در توافق‌نامه به شرط تعمیر و نگهداری اصولی و شایسته، از مهریه خود دست کشیده و این بنای زیبا را به سازمان میراث فرهنگی سپرده‌اند.
این قلعه بر روی صخره‌ای بزرگ و دراز که کمر نامیده می‌شود بنا شده و قرار گرفتن بر روی این بلندی از عواملی است که بر عظمت و شکوه این بنای زیبا افزوده است؛ به گفته مردم محلی تا حدود بیست سال پیش در این قلعه سکونت رواج داشته است.

تاریخ درست بنای این دژ عظیم مشخص نیست اما کارشناسان میراث فرهنگی آن را به زمان اشکانیان نسبت می‌دهند.
فرم مهندسی و معماری همسان و یک شکل، یکپارچه بودن مصالح ساختمانی و شکل بیرونی بنا، بیان کننده وجود یک فکر واحد در معماری و ساخت این قلعه می‌باشد.
در این قلعه بیش از سیصد خانه کوچک و بزرگ وجود دارد و سقف اتاق‌ها به دو صورت خشتی ضربی و چوبی تخت ساخته شده و کاربری‌های متفاوتی دارد.
در بنای این قلعه دو گونه معماری دیده می‌شود، در بخش شمال بیشتر خانه‌های دارای پله‌های مناسب و اتاق‌های نسبتاً بزرگ هست که برای سکونت مناسب بوده و در طبقه زیرین انبار ساخته شده است و در برخی نقاط نیز قفسه‌بندی برای سیلو کردن غلات و ادویه دیده می‌شود.
در بخش جنوبی قلعه بیشتر خانه‌ها کوچک هستند و طبقه‌های اتاق‌ها بیشتر به انبار یا مغازه‌های جمع آوری غلات شباهت دارد و در کل مجموعه اتاق‌های این بخش بیشتر شبیه یک بازار بزرگ و تودرتو است.
چاهی که برای خروج اضطراری از قلعه تعبیه شده است
در گوشه شمال شرقی این میدان چاهی عمیق وجود دارد که در دل سنگ حفر شده است و بر روی آن چرخ چوبی چاه قرار دارد؛ این چاه که به سبکی خاص و با پلان چهارگوش تراشیده شده احتمالاً برای ورود و خروج اضطراری مورد استفاده قرار می گرفته است.
روستای پوده : دومین روستای پرجمعیت از توابع بخش مرکزی شهرستان دهاقان در استان اصفهان است که در فاصله 25 کیلومتری شهرضا قرار دارد.
قدمت این روستا در برخی منابع 700 سال ذکر شده و می‌توان گفت با توجه به تاریخ ساخت آثار و بقایای تاریخی به جا مانده از جمله مسجد، بازار و قلعه یوسف خان قدمت روستا حداقل به 500 سال قبل می‌رسد، ضمن اینکه پوده در دوره صفویه قلمرو شکار حکمرانان بوده است، روستای پوده به دلیل موقعیت کوهستانی و آب و هوای خوب از چشمه‌سارهای فراوان و چشم‌اندازهای زیبا و متنوعی برخوردار است.

دره پیروزی یکی از نقاط زیبا و چشم‌نواز این روستاست و چشمه‌های فراوان مانند چشمه قاسم، چانه و چاه گز در گوشه و کنار این روستا وجود دارد. بقایای قلعه یوسف خان، بازار قدیمی پوده و آثاری از کارگاه‌های عصاری (روغن‌کشی) و مسجد جامع از جمله آثار تاریخی این روستا هستند.
مسجد تاریخی جامع پوده در جنوب روستا قرار دارد که منبر و حوض سنگی آن متعلق به دوران صفویه است و درون حجره‌های این مسجد و بر روی دیوارهای آن آثاری از نقاشی‌های دوران صفویه باقی مانده است.
پوده دارای صنایع‌دستی متنوعی است و زنان و دختران عمده‌ترین تولیدکنندگان صنایع‌دستی روستا را تشکیل می‌دهند، از جمله آئین‌های ویژه مردم روستای پوده نخل بستن در مراسم عزاداری ایام محرم است و نیز مراسم عید نوروز، چهارشنبه‌سوری و شب یلدا با اجرای موسیقی محلی توسط سازهای نی، تنبک و نیز با چوب بازی و رقص همراه است.
روستای حسن‌آباد آبریزه ، گنجی محصور در میان کوه‌ها
روستای حسن‌آباد آبریزه که همچون گنجی در میان کوه‌ها محصور شده است جزو شهرستان تیران و کرون است و در قسمت شمال غربی استان اصفهان قرار دارد، این روستا دارای قلعه‌ای زیبا با شش برج دیده‌بانی و یک برج بر روی در اصلی است و به دستور نوروز علی خان قاجار بنا شده است.
معماری این قلعه به قدری در عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای صاف و دقیق است که ساختن قلعه به این شیوه باورنکردنی به نظر می‌رسد، این قلعه در زمان‌های گذشته مسکونی بوده است اما بعدها به دلیل کمی جا و مکان مردم به اطراف قلعه کوچ کرده‌اند، درون قلعه یک حمام متروکه وجود دارد که به دلیل کم‌اهمیتی در حال ویرانی است.
آب و هوای حسن‌آباد سرد و مرطوب است، زمستان‌های سرد و تابستان گرمی دارد و در اطراف روستا کوه‌های زیادی به نام کوه باغ موسی، چُنگیف بُلخیر ، کمارسون ، کوه‌لنگی ، غالبری ، کوه کل، مرغک و کوه‌هایی دیگر وجود دارد.
روستای وانشان: روستایی از توابع شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان است.
بنای تاریخی آرامگاه امامزاده سلیمان ابوالفتوح از نوادگان امام موسی کاظم (متعلق به قرن دهم هجری شمسی) در این روستا قرار دارد.
وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر، وجود درخت عظیم و فوق‌العاده قدیمی کنار دیوار امامزاده که نزدیک به هزار سال عمر دارد از جاذبه‌های دیدنی این روستا است.
در آبان ماه سال 91 غاری قدیمی با بقایای استخوان چندین انسان و ظروف سفال شکسته درکوه تیر روستای وانشان کشف شد که پس از انجام بررسی‌ها توسط میراث فرهنگی استان اصفهان، مشخص شد که قدمت آن‌ها به بیش از 3000 سال می‌رسد که حاکی از قدمت و وجود زندگی در زمان‌های قدیم در این روستا است.

از میان دیدنی‌های وانشان می‌توان به باغ‌های سبز و زیبا، کوه بابا دودورشاه ، چشمه لمبی ، مو را و دزی ، کوه دیگا ، کوه حیدر، قلعه جمال، سدکرا (مقبره سید کرار)، مقبره بهلول، برج حاج فرج‌الله، مزرعه امیریه و قلعه‌ی وانشان اشاره کرد.
قمصر کاشان: قمصر سکونت‌گاهی است که با ارتفاع متوسط 1900 متر از سطح دریا هم چون کمربندی سبز با بازوهای متعدد در امتداد دره‌های کم شیب کوه‌های بخش مرکزی ایران، تنیده شده است.
قمصر در هزار توی تاریخ خود ناگفته‌هایی چنان گنجینه‌های گرانبها دارد اما تاکنون بر اثر عوامل گوناگون مهجور و ناشناخته مانده است. از جاذبه‌های دیدنی این شهر مراسم گلاب‌گیری با گل‌های رخ محمدی است؛ گلابی ناب که شهرتی جهانی دارد و در شست‌وشوی سالانه کعبه در زمان تعویض پرده از این گلاب استفاده می‌شود.

ساکنان قمصر اساساً زبان فارسی است. البته در بیان مطالب و نحوه تلفظ لغات و به کار بردن صدای حروف (کسر و فتح و ضم) تفاوت‌هایی دیده می‌شود که این خود متأثر از رواج و نفوذ گویش مشهور مردم کاشان است.