چاپ

پیام سپاهان- در چند دهه اخیر تولید خبر رشد خیره کننده ای در کشور ما داشته است. بروز و ظهور فضای مجازی و به ویژه شبکه های اجتماعی که نیازمند هزینه فراوان چاپ، نشر و توزیع و مقید به مکان خاصی نبودند، زمینه چنین رشدی را فراهم کرده است. البته این فقط یک بخش موضوع و مساله مهم تر افزایش کشش و جذابیت و به عبارت بهتر عطش خبر در بین مردم بوده است. رقابت و توجه به تولید خبر را در اغلب سازمان ها و نهادها با ده ها و صدها خبرگزاری مثل ایسنا، ایکنا، ایلنا، آنا، ایپنا، برنا، حوزه، تقریب، شبستان و.... و حتی در حوزه داخلی خود صدا و سیما هم می توان دید، در یک نشست خبری گاه لوگوهای متعدد از این سازمان مشاهده می شود: خبرگزاری صدا و سیما، شبکه خبر، جام جم، باشگاه خبرنگاران، پرس تی وی، العالم، هیسپان، سحر و ...
اهمیت خبررسانی از دید کانال ها و شبکه های سرگرمی مجازی هم پوشیده نمانده و در بین مطالب سرگرم کننده، خبر و حواشی خبر به اطلاع مخاطبان می رسـد. گروه های مجازی فامیلی و دوستانه نیز معمولا مملو از آخرین خبرها و حاشیه ها است. آمار مشخصی از تعداد سایت های خبری فعال موجود نیست ولی آخرین بار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1392تعداد کل سایت های خبری را 72هزار اعلام کرده بود. بر مبنای آخرین آمار سامانه جامع رسانه های کشور در حال حاضر نزدیک به 11هزار رسانه چاپی و مجازی دارای مجوز در کشور فعالیت می کنند.
فارغ از مساله بودجه کلانی که به ویژه مراکز دولتی یا وابسته به کمک دولت خرج تولید خبر یا محتوای خبری به سلیقه خود می کنند، باید در جستجوی علت هایی بود که مردم ما را دچار عطش خبر کرده است، عطشی که موجب شده سرمایه گذاران و دولت های خارجی غربی و عربی، به ویژه آنهایی که بی دلیل خرج نمی کنند، سرمایه بسیار هنگفتی را صرف راه اندازی شبکه های رنگارنگ فارسی زبان خبر و محتوا ساز کنند یا هسته هایی را برای تولید محتوای مجازی در شبکه های اجتماعی به کار گرفته و هر روز سیلی از مطالب تشتت برانگیز و تفرقه افکن را در اختیار مخاطبان قرار دهند.
شاید فرهنگ مردم ما که همواره باور داشتند نیم کاسه ای زیر کاسه هست، قوانین ما که خلاءهایی به جهت سوء استفاده متخلفان باز گذاشته، برداشت مماشات در معرفی خلافکاران از هر گروه و جناح و عدم برخورد شدید و قاطع با هر متخلف ریز و درشت در کنار ناپایداری ها و رقابت های شدید وگاهی بی رحمانه سیاسی و تلاطم های اقتصادی، زمینه هایی را فراهم کرد تا آحاد جامعه جدای از اخبار رسانه های رسمی، همواره گوش شنیدن شایعات و حاشیه ها را داشته باشند. دروازه و نقطه ضعفی که همه به سمت آن رفتند. از عنوان خبرهای ویژه و پشت پرده و «بیست و سی» در داخل گرفته تا یک کلاغ چهل کلاغ و سندسازی و دروغ پراکنی در رسانه های خارجی. آنقدر ساختند و ساختند که حتی گاهی در امور بدیهی یا مطالبی که با یک جستجوی بسیار ساده اینترنتی دروغ بودن آن ثابت می شود شبهه ایجاد و بی محابا مطلب تولید کردند چون می دانستند خواننده حوصله جستجو ندارد.
حالا هر کدام از ما شاید عضو چندین کانال خبری و سـرگرمی، دوست و خانوادگی باشیم، گوشی دستمان باشد و مرتب ببنیم و بخوانیم اما چند درصد از ما، مو را از ماست می کشد و بین خطوط را می خواند و به نیت و صحت تولید کننده محتوا دقت دارد؟ چند درصد طعمه را از غذای واقعی تشخیص می دهد؟ چند نفر با دیدن خبر `فلان دارو کشنده شناخته شده، فورا به همه اـلاع دهید` یا «فلان بیمارستان بیماران سرطانی
را رایگان درمان می کند` یا `فلان کودک گم شده با سرهنگ فلانی تماس بگیرید` و.... فکر می کنیم که اطلاعیه دارو را باید وزارت بهداشت بدهد و خبر درمان رایگان باید در سایت خود بیمارستان دیده شود یا درستی خبر ودک گـم ده را اول بایـد از منابع خبری معتبر تحقیق کرد؟
این ها مثال های واضح بودند، وای به حال شایعات سیاسی که فلانی خورد و برد و خیانت کرد و... که در این موارد رد متهـم شده اگر بند بند خودش را از هم جدا کند، بازعده ای دروغ بودن شایعه را باور نمی کنند.
در نهایت باید همتی کرد و بدون محافظه کاری اطلاع رسانی نمود، باید فرهنگ سیاسی را ارتقا داد و مردم را به این باور راند که خبری پنهان نمی ماند که آنها بخواهند از کاسه زهرآلود خارجی ها بگیرند. هر چه ما نگوییم، آنها که نمی خواهیم صد برابرش را به اسم واقعیت به خورد مردم می دهند، خوره ای که به جان همه خواهد افتاد و در نهایت آنقدر فضای دروغ و واقعیت مخدوش می شود که در جایی دیگر اکثریت مخاطبان هیچ چیز را باور نخواهند کرد.