بزرگنمايي:
پیام سپاهان- سرطان پستان شایع‌ترین سرطان شناخته‌شده و
شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است. این بیماری در هر دو جنس زن و
مرد دیده می‌شود. به‌طورکلی در سطح جهانی بروز و مرگ ناشی از سرطان پستان
رتبه اول را در بین سایر سرطان‌ها دارد.
میزان بروز و مرگ ناشی از این بیماری در
چند دهه اخیر، دستخوش تغییرات زیادی شده است. بر همین اساس پژوهشگران با
انجام یک مطالعه مقطعی و با استفاده از داده‌های ثبت‌شده بین سال‌های 1382
تا 1396، تحلیلی بر روند بروز سرطان پستان در ایران ارائه دادند.
بررسی‌های این مطالعه حاکی از این است که
روند بروز سرطان پستان در ایران بین سال‌های 1382 تا 1396 از 15.96 به
40.72 در 100 هزار زن افزایش یافته است. همچنین مشخص شد که فراوانی نسبی
سرطان پستان در زنان از سال 1394 تا 1396 از 25 درصد به 26.47 درصد تغییر
کرده و شایع‌ترین سرطان در بین زنان است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ به نظر
می‌رسد یکی از دلایل افزایش میزان بروز، بهبود روش‌های تشخیصی و افزایش
آگاهی زنان در زمینه سرطان پستان باشد. اگرچه این روش‌ها قادر به تشخیص
سرطان‌ها در مراحل اولیه و بهبود میزان بقا و کاهش نرخ مرگ‌ومیر هستند؛ اما
ممکن است به درجاتی باعث افزایش موارد مثبت نیز شود. همچنین باید به سایر
عوامل مانند تغییر سبک زندگی زنان، تغییر الگوهای باروری و عوامل محیطی نیز
توجه داشت.
در سال 1396 از بین 17 هزار و 467 مورد
جدید سرطان پستان، 98.2 درصد مربوط به زنان و 1.8 در مردان بوده است و این
تعداد 26.47 درصد از کل سرطان‌های تشخیص داده‌شده در زنان و 12.97 درصد از
کل تشخیص‌های سرطان در دو جنس است.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد که بر اساس آخرین گزارش ثبت سرطان در کشور؛ بیشترین بروز سرطان پستان در گروه سنی 65 تا 69 سال و گروه سنی 60 تا 64 سال بوده است. همچنین بالاترین میزان بروز استانداردشده سنی به ازای هر 100 هزار زن، به ترتیب در استان‌های تهران، اصفهان، یزد، گیلان و البرز مشاهده شده است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ عوامل
مختلف جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌توانند بر تفاوت میزان بروز
در شهرهای مختلف کشور دخیل باشند. از سوی دیگر؛ تفاوت جمعیت استان‌های
مختلف و نیز توزیع متفاوت سنی در گروه‌های جوان و سالمند، می‌توانند از
عوامل مؤثر بر بروز بالاتر سرطان پستان در برخی استان‌ها باشند.
به‌عنوان‌مثال؛ شهرهای بزرگ و صنعتی در استان تهران و اصفهان و البرز که
فرصت‌های شغلی و تحصیلی بیشتری را در خود جای داده‌اند، می‌توانند پذیرای
گروه‌های مختلف از مهاجرین سایر استان‌ها باشند که این مسئله نقش مهمی در
بالاتر بودن میزان بروز سرطان پستان دارد.
از سوی دیگر ممکن است در استان‌های بزرگ
کشور و یا در استان‌هایی که به لحاظ اقتصادی در وضعیت بهتری هستند، افزایش
دسترسی به امکانات تشخیصی زودرس مانند تجهیزات و نیروهای متخصص بالاتر بوده
که منجر به افزایش احتمال انجام غربال‌گری سرطان خواهد بود. همچنین یکی
دیگر از عوامل اثرگذار، کیفیت دستگاه‌های ثبت داده‌های سرطان در هر استان
است؛ به‌طوری‌که در استان‌هایی که ثبت سرطان به‌صورت مستمر انجام می‌شود،
ممکن است میزان بروز واقعی‌تری گزارش شود.
این محققان معتقدند که لازم است در تحلیل
دلایل تفاوت بروز سرطان پستان در استان‌های مختلف، تأثیر عواملی مانند
تفاوت امید به زندگی، سطح رفاه اجتماعی و شاخص‌های مرتبط با شیوه زندگی
پرخطر، مدنظر قرار گیرند.
پژوهشگران این مطالعه عنوان می‌کنند که
گرچه در داده‌های سیستم ثبت سرطان کشور میزان بروز سرطان پستان به‌خوبی
گزارش شده است؛ اما میزان بروز به‌تنهایی نمی‌تواند شاخص خوبی برای تعیین
وضعیت سرطان پستان در ایران باشد. چراکه سایر شاخص‌ها مانند میزان شیوع و
مرگ‌ومیر نیز در جهت سیاست‌گذاری‌های کنترلی مدیریت سرطان پستان ضروری است.
بنابراین لازم است سیستم ثبت سرطان در تمام استان‌های کشور، با در نظر
گرفتن سایر شاخص‌های مهم برای بررسی وضعیت سرطان پستان به‌ویژه گزارش میزان
مرگ‌ومیر تقویت شود.
نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه نشان می‌دهد که بروز
سرطان پستان در کشور در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است و مقادیر
گزارش‌شده بیشتر از مقادیر برآورد شده توسط سازمان‌های علمی معتبر سرطان
دنیا است. این روند افزایشی تأکیدی بر ضرورت سیاست‌گذاری‌های ملی جهت تشخیص به‌موقع افزایش بقا و بهبود کیفیت زندگی زنان است.
یافته‌های این مطالعه، تیرماه سال جاری
به‌صورت مقاله علمی با عنوان «روند بروز سرطان پستان در ایران در یک بازه
زمانی 15 ساله مطابق گزارش ثبت سرطان کشور» در فصل‌نامه بیماری‌های پستان
ایران منتشرشده است.
در انجام این تحقیق "شهپر حقیقت"؛ پژوهشگر
مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی، "زهرا
امیدی" و "علی قنبری مطلق" از اداره سرطان مرکز مدیریت بیماری‌های غیر
واگیر وزارت بهداشت با یکدیگر مشارکت داشتند.