پیام سپاهان - اوزون در تصفیه آب و فاضلاب کاربرد گسترده‌ای دارد و با توجه به اثرات نامطلوب استفاده از کلر برای حذف آلاینده‌های بیولوژیکی و شیمیایی، جایگزین یا مکمل خوبی برای کلر شده است؛ بهمن 1402نخستین تصفیه‌خانه نانو اوزون کشور با فناوری دانش‌بنیان در اصفهان افتتاح شد که در این گزارش به بررسی فواید آن پرداختیم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، با توجه به تأثیر منفی مواد عالی بر کیفیت آب آشامیدنی لازم است که این مواد خطرناک از آب آشامیدنی حذف شوند، اثر حذف مواد عالی طبیعی بر سیستم‌های تصفیه آب با تغییر ماهیت و خواص مواد عالی تغییر می‌کند این خواص را می‌توان در قالب وزن مولکولی، قطبیت، چگالی بار، آب‌دوستی یا آب‌گریزی بررسی کرد، خصوصیات آب خام مثل کدورت و سختی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
پیش از این از کلر برای گندزدایی پساب فاضلاب استفاده می‌شد، اما اثراتی مخربی داشت، بنابراین باید روش دیگری جایگزین آن می‌شد.
با توجه به شرایط کمبود آب و وجود فضای سبز گسترده در شهر اصفهان، اولین شهری که از پساب فاضلاب برای آبیاری فضای سبز استفاده کرد اصفهان بود، حدود 15 سال پیش تصفیه‌خانه گندزدایی با روش استفاده از کلر در سپاهان‌شهر اصفهان بهره‌برداری شده بود، اما آن روش، هزینه‌بر و در نهایت برای خاک آسیب‌زا است.
شهرداری اصفهان به‌دنبال یافتن روشی نو برای تصفیه پساب بدون استفاده از کُلر بود تا آسیبی به خاک نیز وارد نشود؛ بر این اساس، شهرداری اصفهان بهمن سال گذشته سیستم تصفیه نانو اوزون کشور را با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان و ظرفیت تصفیه 50 لیتر بر ثانیه پساب در این کلان‌شهر راه‌اندازی کرد.
مراحل انجام تصفیه در این روش به ترتیب شامل ورود پساب و فاضلاب خام، تصفیه، گَندزُدایی، تصفیه مولکولی و در نهایت خروج آب استاندارد مورد تأیید محیط زیست برای استفاده در فضای عمومی و فضای سبز است.
نقش اوزون در تصفیه آب به‌معنای حذف میکرورگانیسم‌ها و مواد شیمیایی و معدنی متعدد به شیوه‌ای است که مواد مضر تولید نشود، به همین دلیل است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته از قبیل فرانسه، کانادا و آمریکا از ازن در تصفیه فاضلاب و آب استفاده می‌شود.

ظرفیت تصفیه‌خانه‌های نانو اوزون افزایش پیدا می‌کند سیدامیر سامع، نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا با اشاره به تأمین آب برای فضای سبز شهر اصفهان اظهار می‌کند: بوستان‌های شهری که از قدیم‌الایام بخشی از باغات شهر هستند، آب مورد نیازآن‌ها از رودخانه تأمین می‌شده است، بنابراین برای تأمین آب فضای سبز شهر اصفهان به برداشت حداقل حدود 160 میلیون متر مکعب آب از رودخانه نیاز داریم که حق شهر است.
وی با بیان اینکه حقابه شهر اصفهان خیلی بیش از این است، اما با توجه به محدودیت‌ها باید حداقل 160 میلیون متر مکعب آب را برداشت کنیم، می‌افزاید: چاه‌ها دیگر ظرفیت برداشت ندارد و باید در این حوزه نیز رعایت شود، بنابراین پساب که حالت اضطرار دارد باقی می‌ماند.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با تاکید بر اینکه برای کمربند سبز شهر که مردم کمتر با آن‌ها سر و کار دارند، باید پساب تصفیه شده خوب داشته باشیم، ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر اقدامات خوبی انجام شده است، به‌ویژه در سه سال اخیر که با روش نانو اوزون از طریق پمپ‌های خاصی برای تزریق اوزون استفاده می‌شود، پس از مرحله فیلتر کردن فیزیکی آب، از اوزون استفاده می‌شود.
در شمال و جنوب اصفهان تصفیه‌خانه‌های نانواوزون ایجاد می‌شود
سامع تصریح می‌کند: این روش برای اولین بار در پساب شهرها استفاده شد که نتایج خیلی خوبی داشت؛ این واحد از چند ماه پیش فعال است و بخشی از آب مورد نیاز فضای سبز جنگلی شمال اصفهان را تأمین می‌کند و با همین تکنولوژی قرار است ظرفیت این تصفیه‌خانه اضافه شود و حداقل 100 تا 150 لیتر به این ظرفیت افزوده شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بخش‌های ابنیه‌ای در حال احداث است و خرید تجهیزات برای قسمت‌های مورد نیاز انجام می‌شود، می‌افزاید: یکی از افتخارات این نوع تصفیه‌خانه‌ها این است که صفر تا صد آن از تجهیزات داخل کشور است، میکرو فیلترها، تولیدکنندگان اکسیژن و اوزونیرها محصولات ایرانی هستند، همچنین پمپ‌های نانو که به نوعی یک اختراع است، ایرانی بودن تجهیزات مزیت این تصفیه‌خانه‌ها است.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: در آینده نیز در شمال و جنوب اصفهان چنین تصفیه‌خانه‌ای خواهیم داشت، چراکه باید پساب تولید شده دارای گریدC یا B و نزدیک به A باشد تا مطمئن باشیم که اگر داخل بستر نفوذ می‌کنند، بهداشت چاه‌های آب و سایر مسائل را نیز در نظر گرفتیم.

پیگیر تصفیه پساب از طریق روش سوپر هواده هستیم مهدی بقایی، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: آزمایشی داشتیم که آیا نانو اوزون می‌تواند تصفیه پساب شهری را به‌عنوان تصفیه ثانوی انجام دهد؟ همزمان با تصفیه‌خانه نانو اوزون تصفیه‌خانه MBBR در شمال را نیز پیش بردیم تا در صورتی که نانو اوزون جواب نداد از لحاظ زمانی عقب نیفتیم.
وی می‌افزاید: در نهایت شاهد اتفاقات مثبتی بودیم و به این نتیجه رسیدیم که از نانو اوزون می‌توانیم به‌عنوان تصفیه استفاده کنیم، نه‌تنها برای گندزدایی، چرا که پیش از این از اوزون تنها برای گندزدایی استفاده می‌شد.
معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان با بیان اینکه با این وجود در حال حاضر MBBR را به سرانجام می‌رسانیم و از پایان خرداد سال جاری این تصفیه‌خانه وارد چرخه می‌شود، می‌گوید: در این تصفیه‌خانه و تصفیه‎‌خانه شمال از 50 لیتر نانو اوزون برای 200 لیتر بر ثانیه گندزدایی استفاده می‌کنیم، درواقع با 50 لیتری که می‌تواند تصفیه کامل انجام دهد، چون پیش از آن یک مرحله دیگر توسط MBBR تصفیه انجام خواهد شد، در اینجا به‌عنوان گندزدایی به اندازه 200 لیتر استفاده می‌کنیم که این اتفاق یک ارتقا محسوب می‌شود.
بقایی با بیان اینکه در تصفیه‌خانه جنوب یک مناقصه 100 لیتری اجرا شد، تصریح می‌کند: در آن 100 لیتر به این شیوه رسیدیم که با یکی از مراحل تصفیه‌ها با همان 100 لیتر، 250 لیتر تصفیه می‌شود، در نظر داریم تا در سال جاری بین 600 تا 800 لیتر بر ثانیه تصفیه‌خانه راه‌اندازی کنیم که خروجی تمام آن‌ها از نانو اوزون می‌گذرد، اما در شمال و ناژوان به‌عنوان گندزدایی پایان کار است و در بعضی نقاط به‌عنوان یکی از آیتم‌های پساب است.
آغاز عملیات اجرایی تصفیه‌خانه شرق در سال جاری انجام می‌شود
وی با بیان اینکه در تصفیه‌خانه شمال یک 200 لیتر MBBR و 100 لیتر فاضلاب خام تصفیه می‌شود، درواقع در شمال تا نیمه اول سال جاری 300 لیتر تصفیه‌خانه خواهیم داشت که بی‌نظیر است، خاطرنشان می‌کند: در تصفیه‌خانه حبیب‌آباد، مکانی که آب دریافت می‌شود مشکلی پیش آمده که نیاز دارد یا مکان دریافت آب تعویض شود یا کاری که در حال حاضر انجام می‌شود که پس از ته‌نشینی در یک حوضچه به سیستم نانو اوزون پمپ می‌شود، ادامه پیدا کند.
معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان با بیان اینکه برای تصفیه شیوه‌های مختلفی وجود دارد، ادامه می‌دهد: میان فاضلاب خام و پساب تفاوت وجود دارد، فاضلاب خام یعنی خود فاضلاب خام از کلکتور فاضلاب خام دریافت می‌شود، پساب آب‌هایی است که وارد تصفیه‌خانه‌های آب‌وفاضلاب همچون حبیب‌آباد می‌شود و یک مرحله بر آن تصفیه اولیه انجام می‌شود، در مرحله ثانویه شیوه‌های مختلفی همچون لجن فعال، MBBR، MBR و IFAS در مدل‌های مختلفی وجود دارد.
بقایی با بیان اینکه بهترین شیوه MBBR است که هزینه بالایی دارد و مواد مصرفی آن در داخل کشور وجود ندارد، می‌گوید: MBBR سیستمی است که هنگام افزودن نانو اوزون، گرید A بهداشت را دریافت می‌کند و می‌توانیم در فضای شهری استفاده کنیم، یک تکنولوژی جدید با عنوان «سوپر هواده» در شمال در حال پیگیری است که به‌واسطه فضای شار باد، فاضلاب خام به نقطه تصفیه می‌رسد، این شیوه را یک دانشمند ایرانی در دنیا ثبت کرده است و یک شرکت دانش‌بنیان 100 لیتر بر ثانیه در تصفیه‌خانه شمال، تصفیه اولیه را انجام می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه تصفیه سوپر هواده، رده A بهداشت جهانی را دارد و می‌تواند کنار منازل مسکونی نیز قرار گیرد که نمونه‌ای از آن در اهر قرار دارد، تصریح می‌کند: سال گذشته تمام تکنولوژی‌هایی که در کشور وجود دارد را بازدید و بررسی کردیم؛ درواقع 300 لیتر تصفیه‌خانه عظیم در شمال، 250 لیتر در جنوب و 60 لیتر در ناژوان داریم و احتمالاً 60 لیتر در منطقه 14 و آغاز عملیات اجرایی تصفیه‌خانه شرق نیز در سال جاری انجام می‌شود.

تأثیر زیاد اوزون در کیفیت پساب آب خروجی محسن معمارزاده، کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: برای مصرف بهینه از لحاظ کیفی، استفاده از گندزداها الزامی است، الزام داریم که از گندزداهایی همچون گاز کلر و اوزون یا برای تصفیه‌خانه‌های کوچک‌تر با شرایط خاص از UV یا پرمنگنات استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه با پیشرفت تکنولوژی از گاز اوزون برای تصفیه استفاده می‌شود، می‌افزاید: اوزون یک گندزدای بسیار قوی و خوب است که می‌تواند بسیار مفید باشد؛ البته هر ماده شیمیایی خطرات خاصی دارد، بر اساس MSDS یا برگه اطلاعات ایمنی مواد، در تمام مواد شیمیایی باید حداقل و حداکثری برای مجاز بودن و استفاده در صنعت وجود داشته باشد تا آلایندگی برای هوا ایجاد نکند؛ از طریق تماس مستقیم یا استنشاق تنفسی برای افراد ذی‌ربط آلودگی ایجاد نکند.
مشاور فنی در طرح‌های تصفیه آب و پساب با اشاره به تفاوت استفاده از گاز اوزون و کلر که یک اکسیدکننده و گندزدای بسیار خوبی است، تصریح می‌کند: فرض کنید قصد دارید مسافتی را در شهر اصفهان طی کنید، شما می‌توانید چند مسیر را انتخاب کنید که طبیعتاً مسیر بهتر و راحت‌تر مسیری است که وقت کمتری بگیرد و شما را با هزینه کمتر، زودتر به هدف می‌رساند.
معمارزاده ادامه می‌دهد: اوزون نیز نسبت به کلر همان مسیر کوتاه‌تر است، در صنعت تصفیه آب و پساب بهتر است از فناوری اوزون استفاده کنیم، البته به دلیل اینکه اوزون پرت زیادی دارد، مجبور هستیم بعد از هر استفاده از گاز اوزون برای اینکه بتوانیم از طریق گندزدای ممانعت‌کننده از آلاینده‌های بیشتر انتقال آب داشته باشیم باید از کلر نیز استفاده شود، به هر حال قدرت اکسیداسیون و احیای گاز اوزون 3.2 برابر بیشتر از گاز کلر است، بنابراین استفاده از اوزون می‌تواند بسیار زیاد در کیفیت پساب آب خروجی و میزان هزینه‌ها صرفه‌جویی داشته باشد، هرچند که هزینه اولیه استفاده از گاز اوزون بیشتر از گاز کلر است.
وی با بیان اینکه در جدیدترین تکنولوژی‌ها استفاده از گاز اوزون با استفاده از فناوری‌های جدید نانو انجام می‌شود، خاطرنشان می‌کند: نانو مقیاسی است برای اندازه‌گیری که تمرکز ما را در انجام کارها بیشتر می‌کند، به‌عنوان مثال هنگامی که می‌خواهیم از مقیاس متر استفاده کنیم، مقیاس دقیق‌تر آن سانتی‌متر است و همینطور تا میکرومتر و نانومتر پیش می‌رویم و وارد دنیای مولکول‌ها و اتم‌ها می‌شویم.
استفاده از فناوری‌های اوزون‌زنی برای گندزدایی در آب، پساب و فاضلاب‌های خانگی توصیه می‌شود
کارشناس محیط زیست می‌افزاید: با بهره‌مندی از تکنولوژی نانو دقت کار بسیار بالاتر می‌رود و پروژه با بهره‌وری بالاتری به نتیجه می‌رسد و بسیاری از موارد و مشکلاتی که به لحاظ دقت، سرعت، کیفیت و هزینه‌ها در پروژه‌ها داریم، خیلی بهتر کنترل می‌شود.
معمارزاده تصریح می‌کند: هنگامی که از گاز اوزون به‌صورت نانوبابل استفاده کنیم سطح گاز ریز و سطح تماس آن بیشتر می‌شود، این اتفاق موجب می‌شود تا حلالیت در آب بیشتر شود، این گاز بسیار نامحلول در آب است و باید برای تزریق اوزون از تجهیزات مکانیکی استفاده کنیم، اما هنگامی که به‌صورت معمول از اوزون استفاده کنیم (که یک گرم اوزون در دقیقه یا ساعت یا بستگی به نیاز آن فرایند است) و به نانوبابل دربیاوریم، یک گرم نانو به یک دهم گرم تبدیل و صرفه‌جویی می‌شود و کارایی آن بیشتر می‌شود، در نتیجه هوادهی به آب بیشتر می‌شود و اکسیداسیون منگنز و آهن و فلزات انجام می‌شود و به هدف اصلی که گندزدایی و از بین بردن میکروارگانیسم است، می‌رسیم.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از فناوری‌های اوزون‌زنی برای گندزدایی در آب، پساب و فاضلاب‌های خانگی توصیه می‌شود، می‌گوید: البته به دلیل پرتی اوزون در هوا باید همیشه برای مقیاس‌های بالا همچون تصفیه‌خانه اصفهان از دستگاه‌های اوزون‌سوز استفاده کنیم تا از آلودگی زیست‌محیطی جلوگیری شود، هر ماده شیمیایی می‌تواند آلودگی محیط زیستی داشته باشد، اما اگر بتوانیم میزان مصرف را کاهش دهیم این خطرات زیست‌محیطی برای کارکنان و طبیعت کمتر می‌شود.
به گزارش ایمنا، در اصفهان به دلیل وجود شرایط کم‌آبی و خشکی زاینده‌رود شهرداری برای آبیاری فضای سبز با مشکل مواجه است، از این رو ناچار به استفاده از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز در بعضی نقاط است؛ در سال‌های گذشته این تصفیه به وسیله کلر انجام می‌شد که اثرات مخربی داشت، اما سال گذشته اولین تصفیه‌خانه نانو اوزون در کشور بهره‌برداری شد که به عقیده کارشناسان اثرات زیست‌محیطی بسیار کمتری نسبت به کلر دارد، همچنین در زمان و هزینه نیز صرفه‌جویی می‌شود.
کد خبر 753175